Đến dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Trương Hòa Bình, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ.

Đến dự còn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội; Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Lê Khánh Hải, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước; Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an…, đại diện một số cơ quan ngoại giao nước ngoài, tổ chức quốc tế, đại diện một số tỉnh bạn của Lào...

Về phía tỉnh Quảng Trị có đồng chí Lê Quang Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị; đồng chí Nguyễn Đăng Quang, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; đồng chí Võ Văn Hưng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh...

Chương trình nhận lẵng hoa chúc mừng của các đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Tổng Bí thư; Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ; Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội…

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhận xét: Nếu trong lịch sử, Quảng Trị đã là biểu tượng của tình yêu nước, của chí khí oanh liệt hào hùng, trên dưới một lòng, gìn giữ độc lập, chủ quyền và thống nhất đất nước, thì ngày nay Quảng Trị đang ra sức phát triển kinh tế để xứng đáng với những gì cha ông ta đã hy sinh, các thế hệ tiền nhân của chúng ta đã vượt qua trong công cuộc mở mang bờ cõi và đấu tranh bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.

Sông Bến Hải, vĩ tuyến 17 xưa kia được xem là nơi ghi dấu rất nhiều những mất mát của đồng bào, chiến sĩ ta, thì ngày nay, Đảng bộ, chính quyền và người dân nơi đây đang chung tay, đoàn kết, xây dựng nơi đây trở thành địa danh hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, nhất là giới trẻ và những người yêu mến hòa bình.

Đến với Quảng Trị hôm nay, 50 năm sau ngày giải phóng, chúng ta chứng kiến sự đổi thay, vươn lên mạnh mẽ với một sức sống mới, khí thế mới. Quảng Trị đã viết nên câu chuyện cổ tích mà có thật về “thép nở hoa”. Sự hồi sinh thật khó hình dung từ một vùng đất bom cày đạn xới, nay từ diện mạo kinh tế đến đời sống xã hội tỉnh Quảng Trị không ngừng phát triển, thu nhập và mức sống người dân ngày càng được nâng lên rõ rệt.

Ghi nhận những thành quả đã đạt được, Đảng và Nhà nước đã trao tặng cho tỉnh nhiều phần thưởng cao quý. Đặc biệt, trong ngày vui hôm nay, tỉnh Quảng Trị vinh dự lần thứ hai được đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những thành tựu to lớn mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị đã giành được trong suốt 50 năm qua.

Thứ hai, cần nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, tích cực cải cách hành chính; thu hút đầu tư có chất lượng; xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có năng lực chuyên môn cao, khả năng thích ứng trước những thay đổi và đòi hỏi của sự phát triển kinh tế - xã hội; phát huy tài nguyên vốn con người, nhất là đặc tính thông minh, hiếu học, cần cù, chịu khó của người dân đất miền trung Quảng Trị.

Thứ ba, ưu tiên nguồn lực và ngân sách để phát triển đô thị và xây dựng nông thôn mới, tăng cường đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, logistics trọng yếu của tỉnh, nhất là hệ thống giao thông huyết mạch, đặc biệt là các tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn, Cam Lộ - Vạn Ninh; đầu tư các công trình, dự án tạo động lực kích thích và lan tỏa kinh tế của tỉnh như các tuyến đường bộ từ cửa khẩu Quốc tế La Lay, Lao Bảo về cảng nước sâu Mỹ Thủy, phát huy lợi thế tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây; phối hợp với các tỉnh bạn Lào (Savannakhet, Salavan) nghiên cứu các chính sách chung cho phát triển kinh tế biên giới; đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Đông Nam, Khu công nghiệp Quảng Trị làm hạt nhân, động lực cho thu hút đầu tư và phát triển kinh tế, tạo việc làm tốt và nâng cao thu nhập cho người dân.

Thứ tư, tập trung tháo gỡ các nút thắt phát triển, tạo đột phá thực sự cho các ngành kinh tế có tiềm năng dựa trên các lợi thế của tỉnh như nông nghiệp xanh, năng lượng tái tạo, du lịch, kinh tế biển. Theo đó, Quảng Trị cần tìm cách phát huy lợi thế là tỉnh cửa ngõ ra biển Đông, xây dựng và phát triển các trục kinh tế kết nối Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị với Hành lang kinh tế Đông Tây và Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo.

Thứ năm, chú trọng đầu tư xứng đáng cho giáo dục và y tế, thực hiện tốt các chính sách xã hội, quan tâm chăm lo tốt những đối tượng chính sách, gia đình người có công với cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, người nghèo, trẻ em khó khăn, người yếu thế trong xã hội; thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới, gìn giữ và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, nhất là các di tích cách mạng, biến nơi đây thành những "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống yêu nước, khí phách anh hùng của quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ không chỉ trong tỉnh mà cho thế hệ trẻ cả nước.

Chủ tịch nước cũng đề nghị Quảng Trị tập trung thực hiện tốt việc xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; chủ động ứng phó, không để bị động, bất ngờ, xảy ra vụ việc phức tạp, điểm nóng; giữ vững an ninh biên giới, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; làm tốt công tác phòng, chống, ngăn chặn các loại tội phạm. Nâng cao hiệu quả, đổi mới phương thức hoạt động đối ngoại với các tỉnh, các nước trên trục hành lang kinh tế Đông - Tây, góp phần tăng cường mối quan hệ hòa bình, hữu nghị với các nước trong khu vực.

Tại Lễ kỷ niệm, đồng chí Lê Quang Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị cho biết, mảnh đất Quảng Trị thấm đẫm giá trị lịch sử, truyền thống anh hùng cách mạng, nơi cháy lên hy vọng và niềm tin bất diệt về khát vọng hòa bình, thống nhất và tương lai tươi sáng của Tổ quốc. Trong hơn 20 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Quảng Trị là đầu cầu chiến lược nối liền hai miền Nam - Bắc, là căn cứ địa, bàn đạp tiến công để giải phóng miền Nam, là vành đai thép trực tiếp bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ vùng giải phóng Trung Hạ Lào và hành lang chiến lược 3 nước Đông Dương.

Đúng 11 giờ 30 phút ngày 30/3/1972, lệnh tiến công giải phóng Quảng Trị bắt đầu. Cùng với sức mạnh áp đảo, những đòn tiến công dồn dập, bất ngờ của các binh đoàn, bộ đội chủ lực, quân và dân Quảng Trị đã tranh thủ thời cơ, phối hợp chiến đấu tiến công sào huyệt địch, giành nhiều thắng lợi quan trọng. Chiến công nối tiếp chiến công, ngày 29/4/1972, quân ta làm chủ quận lỵ Triệu Phong, giải phóng cả vùng Triệu Hải rộng lớn.

11 giờ, ngày 1/5/1972, lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam kiêu hãnh tung bay trên Dinh Tỉnh trưởng tại thị xã Quảng Trị. Quân và dân Quảng Trị vỡ òa trong niềm vui chiến thắng. Quảng Trị tự hào là tỉnh đầu tiên của miền Nam được giải phóng và vinh dự được chọn đặt thủ phủ Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Trong 81 ngày đêm lịch sử mùa Hè đỏ lửa 1972 chiến đấu bảo vệ Thành cổ và thị xã Quảng Trị, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ bất chấp mọi hiểm nguy, vượt sông Thạch Hãn giữa mưa bom, bão đạn chiến đấu ngoan cường để bảo vệ Thành cổ và thị xã Quảng Trị. Hàng nghìn chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, máu xương các anh đã hòa vào dòng sông Thạch Hãn linh thiêng và nằm lại trong lòng đất mẹ Thành cổ - Quảng Trị anh hùng khi tuổi còn đôi mươi…

Thắng lợi của chiến dịch giải phóng Quảng Trị và cuộc chiến đấu 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ, thị xã Quảng Trị đã tạo nên bước ngoặt lịch sử làm thay đổi cục diện chiến tranh và đấu tranh ngoại giao, buộc đế quốc Mỹ phải nối lại đàm phán và đi đến ký kết Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam, công nhận nền độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam; góp phần tạo tiền đề để quân và dân ta mở Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, vĩnh viễn xóa đi sự chia cắt đau thương, thực hiện trọn vẹn di nguyện thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu cho Bắc - Nam sum họp một nhà, Tổ quốc Việt Nam thống nhất.

Đồng chí Lê Quang Tùng khẳng định, với sự quan tâm giúp đỡ của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Ban, Bộ ngành, đoàn thể Trung ương; các địa phương trong cả nước và bạn bè quốc tế; phát huy cao độ sức mạnh nội sinh, sự đồng thuận xã hội, nhận diện rõ tiềm năng, lợi thế; Đảng bộ và các thế hệ lãnh đạo tỉnh luôn khẳng định quyết tâm và khát vọng phát triển, đưa ra các quyết sách, giải pháp phù hợp trong mỗi thời kỳ để đáp ứng kịp thời những yêu cầu đặt ra từ thực tiễn. Quảng Trị đã đi lên và có bước tiến dài trên con đường đổi mới và phát triển.

Đồng chí Lê Quang Tùng cho biết, Với những đóng góp to lớn trong kháng chiến cũng như trong hòa bình, Quảng Trị vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng nhất. Và hôm nay, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Quảng Trị tiếp tục vinh dự được đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ 2 vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày quê hương giải phóng.

Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng đã trao Huân chương Hồ Chí Minh lần 2 cho quân và dân tỉnh Quảng Trị.

Sau phần lễ là chương trình nghệ thuật đặc biệt “Khát vọng Quảng Trị” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tỉnh Quảng Trị tổ chức. Chương trình gồm 3 nội dung chính: Mùa Xuân giải phóng; Dòng sông hoa đỏ; Khát vọng hòa bình - Quảng Trị ngày mới. Chương trình nghệ thuật khắc họa sinh động, rõ nét về mảnh đất và con người Quảng Trị Anh hùng từ trong chiến tranh đến hiện tại hòa bình và vươn lên phát triển.

NSND Trần Bình thực hiện kịch bản và đạo diễn chương trình. NSND Quốc Hưng, NSUT Việt Hoàn, NSUT Mai Hoa… cùng các ca sĩ nổi tiếng Tùng Dương, Viết Danh, Hồ Quỳnh Hương và các ca sĩ, nghệ sĩ của Đoàn múa Nhà hát nghệ thuật Đương đại Việt Nam, đoàn múa CT tham gia chương trình với các tác phẩm âm nhạc độc đáo mang lại nhiều cảm xúc. 

Một số hình ảnh tại Lễ kỷ niệm