Tối 7/6, tại Bảo tàng TP. Hồ Chí Minh, UBND TP. Hồ Chí Minh phối hợp với UBND tỉnh Bến Tre tổ chức khai mạc triển lãm Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu - cuộc đời và sự nghiệp, nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (1/7/1822 - 1/7/2022). 

Triển lãm trưng bày, giới thiệu 95 hình ảnh và tư liệu về quê hương, gia đình, cuộc đời của Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu-người thầy giáo đặc biệt, người thầy thuốc hết lòng vì người bệnh, nhà thơ lớn tiêu biểu cho dòng văn học yêu nước nửa cuối thế kỷ 19 cùng một số tác phẩm như "Lục Vân Tiên", "Dương Từ - Hà Mậu", "Ngư Tiều Y thuật vấn đáp", "Thơ văn yêu nước","Chạy giặc", "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc", "Từ biệt cố nhân"…

Đồng thời, triển lãm cũng giới thiệu các tác phẩm văn học-nghệ thuật sáng tác trên nền các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu như: Diễn xướng các tác phẩm Nguyễn Đình Chiểu: Nói thơ Vân Tiên, Đờn ca tài tử, Sân khấu cải lương vở tuồng “Lục Vân Tiên- Kiều Nguyệt Nga”, vở nhạc kịch “Tiên Nga”, Phim điện ảnh “Truyện thơ Nôm Lục Vân Tiên”; Các công trình nghiên cứu về Nguyễn Đình Chiểu và hoạt động kỷ niệm Ngày sinh Nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu; các ngôi trường, đường phố… gắn liền với tên ông.

Phát biểu khai mạc Triển lãm, ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, cụ đồ Nguyễn Đình Chiểu là người thầy thuốc mẫu mực, đức độ. Với ông, “y dân” cũng là “y quốc”, có nghĩa vừa chữa bệnh cứu người đồng thời thay đổi đời sống của dân, vận mệnh của đất nước. Triết lý đó được thể hiện trong tác phẩm “Ngư Tiều Y thuật vấn đáp”, cũng là một minh chứng nói lên tâm sự của mình đối với nghề y, thổ lộ tình yêu quê hương, đất nước.

Cuộc đời, sự nghiệp thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu luôn gắn liền với vận mệnh của đất nước và nhân dân trong giai đoạn lịch sử bi tráng của dân tộc. Những năm đầu chống Pháp cùng các cuộc khởi nghĩa của người dân yêu nước, với quan niệm sáng tác “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm; Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”, Nguyễn Đình Chiểu là ngọn cờ đầu của dòng văn học yêu nước Việt Nam thời cận đại.

Từ khi ra đời, các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu đã góp phần làm nên diện mạo riêng của thơ ca miền nam giai đoạn nửa cuối thế kỷ 19. Bên cạnh những bài văn tế đậm chất bi tráng như “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”, những bài thơ Đường luật sâu lắng, truyện thơ của ông, tiêu biểu là “Lục Vân Tiên”, “Dương Từ - Hà Mậu” đã đi vào tâm thức của người dân Nam Bộ.

Hơn 20 năm cuối đời, ông lui về ẩn dật sống dạy học, làm thuốc chữa bệnh cho dân và sáng tác văn thơ, truyền dạy nghề y tại làng An Đức thuộc huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Ông mất vào năm 1888 và được nhân dân làm lễ trang trọng, an táng tại đây. Tài năng, tiết tháo của Nguyễn Đình Chiểu đã làm nên sự nghiệp vẻ vang, lưu danh muôn thuở.

Với những cống hiến trên, vào tháng 11/2021, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đã thông qua Nghị quyết vinh danh nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu là Danh nhân Văn hóa và tham gia kỷ niệm 200 năm Ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu vào năm 2022.

Triển lãm diễn ra đến ngày 17/6. Được biết, “Hành trình theo bước chân cụ Đồ Chiểu” sẽ lần lượt đi qua các tỉnh Bến Tre, Long An, TP. Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế.