Tạo việc làm, tăng thu nhập cho phụ nữ

Trước đây, cuộc sống của gia đình bà H’Tuyết Êban (SN 1980) ở buôn Tơng Jú, xã Ea Kao thuộc diện khó khăn. Gia đình có vài sào cà phê già cỗi, năng suất thấp, bà phải đi làm thuê trang trải cuộc sống.

Tham gia học nghề dệt thổ cẩm, rồi gắn bó với Hợp tác xã (HTX) từ những ngày đầu thành lập, gia đình bà đã có cuộc sống ổn định hơn. Bà H’Tuyết chia sẻ: Ngày nhỏ mình được mẹ dạy dệt thổ cẩm, mình rất thích. Nhưng lớn lên, cuộc sống gia đình khó khăn, sản phẩm thổ cẩm cũng chủ yếu để phục vụ gia đình chứ không bán được. Tham gia HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông để nâng cao tay nghề và tìm đầu ra sản phẩm, mình có thu nhập ổn định. Mình đã giao việc nương rẫy cho chồng để tập trung dệt các sản phẩm thổ cẩm cho khách. Để đa dạng sản phẩm, mình còn học thêm nghề may, ban ngày thì đứng may, tối đến dệt thổ cẩm. Biết dệt thổ cẩm, biết may, mình vừa có công việc yêu thích phù hợp với sức khỏe, vừa giữ được nghề truyền thống của dân tộc và có thu nhập ổn định. Cuộc sống của gia đình mình ngày càng đầy đủ hơn.

Là thành viên trẻ nhất của HTX Dệt thổ cẩm Tơng Bông, chị H’Phê Đê Bkrông (SN 1999) tự hào khi giữ được nghề truyền thống của dân tộc mình và có kinh phí trang trải cuộc sống. Chị H’Phê bảo: Mình được học dệt tại gia đình từ khi còn nhỏ, biết dệt năm 16 tuổi. Tham gia HTX Dệt thổ cẩm Tơng Bông đã giúp mình có tiền trang trải học hành suốt mấy năm qua. Bây giờ mình đã tốt nghiệp Trường Cao đẳng Sư phạm Đắk Lắk, mình vẫn dệt để có thêm thu nhập phụ giúp gia đình.

Khi mới thành lập chỉ có 10 người tham gia, đến nay HTX đã có 45 thành viên. Các thành viên làm việc tập trung tại HTX với mức lượng cố định từ 4 - 5 triệu đồng/tháng, còn những người dệt thủ công bằng khung gỗ tại nhà thì trả công theo sản phẩm, thu nhập tối thiểu cũng được gần 3 triệu đồng/tháng. Với mức thu nhập ổn định từ HTX cùng với phát triển kinh tế gia đình đã giúp cho các thành viên tăng thêm thu nhập, vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, đồng thời giữ gìn được nghề dệt thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình. Từ đa phần xã viên là hộ nghèo, nay HTX chỉ còn 2 xã viên thuộc diện nghèo.

20 năm, một hành trình

Trải qua bao gian nan, HTX đã từng bước đứng lên, khẳng định được vị thế của mình, tạo công ăn việc làm ổn định cho nhiều phụ nữ dân tộc Ê Đê trong các buôn làng, giúp họ thoát cảnh đói nghèo, ổn định cuộc sống.

Nhớ lại những ngày đầu thành lập, bà H’Yam Bkrông, Giám đốc HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông chia sẻ: Hồi đó, tôi làm cán bộ phụ nữ buôn, phụ trách việc đi thuê mượn trang phục truyền thống mỗi khi chương trình văn hóa, văn nghệ, nhưng trang phục truyền thống mới rất ít. Phụ nữ trong buôn hầu như đã bỏ nghề dệt, nhiều người hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn. Quyết tâm khôi phục nghề dệt vừa để con cháu sau này biết về văn hóa dân tộc mình, vừa giúp phụ nữ có thêm thu nhập, năm 2003 tôi thành lập HTX, rồi đến các buôn trong xã vận động những phụ nữ có tay nghề tham gia hỗ trợ. Được nghệ nhân trong vùng tích cực truyền nghề, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh hỗ trợ vốn mua nguyên liệu, khung dệt… Vừa học hỏi, vừa đúc rút kinh nghiệm, HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông dần phát triển.

Từ 10 thành viên ban đầu, đến nay, HTX đã có 45 thành viên. Không chỉ dệt sản phẩm thổ cẩm, HTX còn nghiên cứu đa dạng hóa sản phẩm bằng việc cắt may. Vì thế, sản phẩm của HTX ngày càng phong phú và có quy trình sản xuất khép kín từ khâu dệt, may, thêu hoàn thiện sản phẩm. Với mẫu mã đa dạng như y phục nam nữ, túi xách, cà - vạt, khăn trải bàn, túi đựng hạt thơm, gối tựa lưng, áo dài, quần áo trẻ em… sản phẩm của HTX được nhiều người trong và ngoài tỉnh sử dụng.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của khách hàng, giá thành sản phẩm vừa phải, cạnh tranh được với thổ cẩm của các dân tộc khác, năm 2016 - 2017, HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông đã mạnh dạn vay vốn đầu tư thêm 5 máy dệt và các máy xếp sợi, máy cuộn thoi, máy cuộn sợi… phục vụ sản xuất, nhưng vẫn giữ nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Ê Đê. Nhờ đó, sản phẩm của HTX có chỗ đứng, đầu ra ổn định tại thị trường trong và ngoài tỉnh. Hiện, sản phẩm của HTX được lựa chọn trưng bày tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Nỗ lực tìm kiếm, mở rộng thi trường, tích cực tham gia các hoạt động kết nối, giới thiệu sản phẩm thổ cẩm của HTX, 2 năm gần đây, du khách trong và ngoài tỉnh tìm đến không chỉ mua sản phẩm thổ cẩm mà còn trải nghiệm đời sống văn hóa của dân tộc Ê Đê, sản phẩm thổ cẩm của HTX cũng được biết đến nhiều hơn.

Ngoài nghề dệt thổ cẩm truyền thống, tận dụng những lợi thế của địa phương về phát triển du lịch, HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông còn xây dựng trang trại nuôi gà, lợn thả vườn. Hiện, HTX mạnh dạn đầu tư xây dựng khu du lịch cộng đồng trên địa bàn buôn Tơng Jú với 3 nhà sàn trưng bày nhạc cụ, vật dụng lao động sản xuất, dụng cụ dệt vải, dụng cụ săn bắt của đồng bào Ê Đê. Khách du lịch đến đây vừa được thực hành dệt thổ cẩm, được tham quan trải nghiệm đời sống, xem nghệ nhân tạc tượng và được thưởng thức món ăn truyền thống, rượu cần của người Ê Đê do chính các thành viên tự làm.