Lương Phi là xã thuần nông, có diện tích tự nhiên 4.115ha. Toàn xã có 8 ấp (An Thành, An Nhơn, Tà Miệt, An Ninh, Tà Dung, Sà Lôn, An Lương và Ô Tà Sóc), với 2.674 hộ (10.376 nhân khẩu), trong đó đồng bào DTTS Khmer chiếm trên 30% dân số. 

Những năm trước đây, đồng bào làm nông nghiệp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) xong thường có thói quen vứt bừa bãi chai lọ, bao bì ra môi trường, dưới kênh rạch và ven các tuyến đường nội đồng. Việc vứt rác bừa bãi là điều hết sức nguy hại cho môi trường, bởi hầu hết các loại bao bì, chai, lọ thuốc BVTV là những vật liệu khó phân hủy trong môi trường. Hơn thế, lượng thuốc BVTV tồn đọng trong chai, lọ, bao bì là nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng tới hệ sinh thái, cũng như sức khỏe con người.

Để khắc phục tình trạng này, cán bộ xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp tổ chức các hoạt động nhằm cung cấp kiến thức về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu cho đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Xã cũng vận động đồng bào để rác đúng nơi quy định, xây dựng nơi chứa rác tập trung, từng bước cải thiện môi trường, mang lại đời sống xanh – sạch – đẹp cho người dân…

Phấn khởi trước thành quả nỗ lực thay đổi ý thức của đồng bào, ông Chau Cáth- Người có uy tín của xã Lương Phi chia sẻ: Cách đây gần 10 năm, sau khi tham gia các buổi tập huấn về công tác bảo vệ môi trường của Cơ quan Dân tộc Trung ương tổ chức, trở về  phum sóc, tôi vận động thêm hàng xóm thành lập nhiều tổ bảo vệ môi trường.

 Đồng thời, phối hợp với Ban Quản trị chùa hướng dẫn đồng bào trong phum sóc phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định, vệ sinh nhà cửa chuồng trại, nạo vét kênh mương, cống rãnh, khai thông dòng chảy, truyền thông về bảo vệ nguồn nước, vận động người dân thay đổi thói quen hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng 1 lần.

Với mô hình ký cam kết thực hiện quy ước bảo vệ môi trường, nhiều người dân đã dần thay đổi ý thức trong cách sinh hoạt hằng ngày để giảm thiểu chất thải ra môi trường: Mỗi nhà đều có thùng rác riêng, xung quanh khuôn viên nhà đều được dọn cỏ sạch sẽ, các chai nhựa, bọc nilon được phân ra từng loại. Dọc theo những tuyến đường nội đồng hiện nay, không còn thấy cảnh vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật vứt bừa bãi trên khu vực sản xuất. Đồng bào đã thực hiện tốt việc thu gom bao bì đưa vào các bể chứa riêng...

Có được kết quả này do sự nỗ lực của chính quyền địa phương liên tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, từng bước nâng cao nhận thức của người dân trong xã. Góp phần không nhỏ vào những chuyển biến tích cực đó là nhờ có sự tích cực, nhiệt tình, tâm huyết của đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào Khmer trong công tác tuyên truyền, thường xuyên đốc thúc nhắc nhở đồng bào thực hiện quy ước.

Ông Chau Tấch, Trưởng ấp Tà Miệt cho biết, việc phân loại và bỏ rác thải đúng nơi quy định đã trở thành thói quen của đồng bào trên địa bàn. Trước đây, khi chưa xây được bể xi măng chứa rác thải, sau mỗi lần phun xịt bà con thường vứt bỏ bừa bãi vỏ chai, lọ, bao bì thuốc BVTV ngay trên đồng ruộng, hoặc quăng xuống kênh, mương, gây ô nhiễm môi trường. Từ ngày kí cam kết với xã và được các vị Người có uy tín phân tích các tác hại, gia đình đã thay đổi thói quen, biết phân loại rác, hạn chế sử dụng bao nilon, vệ sinh chuồng trại,…nhờ vậy mấy năm nay, môi trường trong lành, sức khỏe tôi cũng được cải thiện hơn.

Còn ông Chau Ngoi, Người có uy tín ấp Tà Dung là một trong những người từng tham dự Hội nghị tập huấn cho biết, vận động đồng bào kí cam kết thực hiện việc bảo vệ môi trường là việc làm hết sức cần thiết, vì vấn đề môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khỏe của đồng bào. Đồng thời, đây cũng là điều kiện tiên quyết để đưa xã đạt chuẩn nông thôn mới nên ai cũng ra sức thực hiện. Việc tuyên truyền, vận động và phát tờ rơi đều thực hiện bằng 2 thứ tiếng Việt – Khmer để giúp đồng bào dễ hiểu, dễ nhớ và dễ thực hiện.

Cùng tuyên truyền với lực lượng Người có uy tín, các đơn vị, đoàn thể cũng thực hiện hàng loạt các mô hình hay như: phát túi tự hủy, túi vải cho đồng bào mỗi lần đi chợ, vệ sinh môi trường, xóa các quảng cáo trái phép, thu gom, xử lý rác thải; trồng cây phân tán tạo cảnh quan và bảo vệ đê bao, chống sạt lở, phát tờ rơi tuyên truyền,… để cải tạo môi trường, cảnh quan xung quanh các phum sóc.

Với nhiều hình thức phong phú, cách làm hiệu quả, thiết thực, công tác bảo vệ môi trường ở xã Lương Phi đã tạo được sự hưởng ứng của người dân. Không chỉ sạch nhà mà nhiều nơi công cộng trên địa bàn xã cũng được người dân chung tay giữ gìn cảnh quan xanh - sạch - đẹp, cùng chung sức xây dựng nông thôn mới.