Gánh nợ vì nuôi mộng thành đại gia

Sở hữu 3ha đất rẫy ở xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa), ông Nguyễn Văn Hành đang có cuộc sống điền viên, mỗi năm thu lời vài trăm triệu đồng từ canh tác chuối và bưởi da xanh. Bỗng một chiều tình cờ về xã Vĩnh Ngọc (Nha Trang, Khánh Hòa) nghe nhiều người râm ran bàn chuyện mua xe hơi, ngồi đếm tiền tỷ từ nuôi yến, ông Hành nôn nóng bán tuốt tài sản ở Khánh Vĩnh về Vĩnh Ngọc mua đất xây nhà 5 tầng để nuôi yến. Bán trang trại không đủ, vay thêm ngân hàng 2 tỷ đồng, với chút kỹ thuật chắp vá, học mót từ nhiều nguồn khác nhau, ông Hành khấp khởi mừng thầm khi thấy từng đàn chim yến ùa về làm tổ. Thế nhưng được vài hôm, chúng lại bay đi sạch.

Các nhà nuôi yến cao tầng xây tự phát ở Đông Hòa (Phú Yên).

Bần thần tiếc nuối ngày cũ, lo âu về ngày mới, ông Hành thổ lộ: “Ngỡ như tiền sắp tuồn vào túi hóa ra là ảo ảnh. Lúc đầu thấy yến về nhiều, sung sướng quá, mình ra vào nhà yến liên tục mà không biết điều đó sẽ khiến cho chim hoảng loạn, bay đi mất. Sau này khi nắm được kỹ thuật nuôi chim yến thì chúng đã bay đi gần hết để tìm chỗ ở mới an toàn hơn”. Để trang trải nợ nần và tiếp tục tìm hướng khắc phục, ông Hành đành mở cửa hàng bán tạp hóa ở tầng trệt của nhà yến.

Cách nhà ông Hành không xa là nhà ông Nguyễn Xuyến. Nuôi mộng làm giàu nhanh từ chim yến, ông Xuyến đã bỏ việc ở công ty để về nhà dốc hết gia sản làm 2 nhà nuôi chim yến. Liên tục vấp lỗi trong kỹ thuật tạo ẩm, tạo mùi nên chim yến bay đến rồi lần lượt bỏ đi, chỉ còn lại tiếng chim được thu âm phát ra từ dàn loa mới cứng. Khắc khoải lo lắng, ông Xuyến chia sẻ: Không chỉ tôi hay ông Hành mà nhiều người khác cũng lâm cảnh này. Giờ vừa học, vừa phải thuê nhân viên kỹ thuật về khắc phục, lại phải xoay sở trả lãi ngân hàng mỗi tháng 12 triệu đồng, rất cực.

Tiếng ồn như tra tấn

Bên cạnh những hộ thất bại vì đầu tư nuôi yến, một số hộ khác lại thu được lợi nhuận tiền tỷ nhờ chim yến. Các “biệt thự yến”, “nhà cao tầng yến” tự phát mọc lên tua tủa ở nhiều khu dân cư khu vực Nam Trung bộ, nhất là các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên gây ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân.

Những khoảng khắc êm ả giờ đây trở thành thứ xa xỉ với nhiều người dân ở Tổ dân phố Ninh Tịnh (phường 9, TP. Tuy Hòa, Phú Yên). Ông Võ Đức Th. ngao ngán cho biết: “Những ngôi nhà cao chót vót chen vào giữa khu dân cư, chim yến bay đen kịt. Chịu không nổi với tiếng chim yến, tiếng loa dụ yến phát liên thanh suốt từ sáng đến tối, trẻ con thì giật mình liên tục, người già thì chẳng thể ngon giấc, sức khỏe cũng bất ổn theo”.

Từ ngày có nhà yến 5 tầng xây sát vách tường, quán ăn nhà bà Trần Thị Dịu ở phường 9 (Tuy Hòa) cũng vắng khách hẳn. Bà Dịu than thở: “Giữa đô thị văn minh, nhà cửa san sát mà chim yến bay loạn xạ. Quán ăn nhà tôi bị lông chim rơi xuống, bay cả vào bàn ăn, bát đũa… khách thấy thế cũng ngán, không dám vô ăn nữa”.

Theo khảo sát, nhiều tuyến đường lớn ở trung tâm TP. Tuy Hòa như Nguyễn Huệ, Trần Hưng Đạo, Trần Phú, Hùng Vương… đều mọc lên nhiều nhà nuôi yến tự phát. Hàng loạt người dân ở thị trấn Hòa Hiệp Trung (huyện Đông Hòa, Phú Yên) cũng phải trữ sẵn bông nút tai trong nhà, mỗi khi âm thanh chim yến mạnh quá thì nút lỗ tai lại để giấc ngủ không bị chập chờn.

Cần đẩy mạnh quy hoạch

Trước những bất cập trong việc nuôi yến tự phát ở các đô thị văn minh, UBND TP. Nha Trang đang đẩy mạnh quy hoạch bài bản theo đúng Thông tư số 35 của Bộ NNPTNT về việc triển khai các mô hình chim yến nuôi. Hiện tại, các xã, phường được giao khảo sát, giám sát chặt chẽ việc nuôi yến tự phát.

Tại Phú Yên, tỉnh này đã phê duyệt Quy hoạch vùng, làng nghề nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2020, toàn tỉnh Phú Yên chỉ có 4 vùng được nuôi chim yến gồm; thôn Phú Liên (xã An Phú, TP Tuy Hòa) với diện tích 56,52ha; thôn Phú Nông (xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa) diện tích 10,26ha; thôn Tân Định và thôn Hội Sơn (xã An Hòa, huyện Tuy An) diện tích 87,62ha; thôn Phú Lộc (xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa) diện tích 6,19ha. Việc triển khai nuôi yến không để gần khu công nghiệp, nhà máy, bệnh viện, trường học, cơ sở y tế, khu hành chính, khu nội thị của thành phố, thị xã, thị trấn, thị tứ, khu dân cư đông người.

HÀ VĂN ĐẠO