Ý tưởng lập nghiệp từ "Giấc mơ chappi"

Buổi sáng cuối năm, miền núi rừng Đạ Chais (huyện Lạc Dương, Lâm Đồng) như càng thêm buốt giá. Nguyễn Lê Thạch Thảo - Zihlmann Marc Aurel và tôi cùng bước ra triền dốc ngắm thung lũng tràn một màu tốt tươi cây lá và những rẫy cà phê trải dài dưới làn khói sương mờ ảo. Buôn Tu Póh rồi buôn Long Lanh, những ngôi nhà  nép vào nhau treo bên sườn núi như vẽ vào thiên nhiên lạnh lẽo sự ấm áp của đời sống nhân sinh miền thượng. Ở nơi này, Thảo - Macr và những cư dân địa phương đang nuôi một giấc mơ lập nghiệp và đổi thay sinh kế, giấc mơ ấy mang tên Chappi - cây đàn tre của người xứ núi…

Tại sao lại là Chappi? Tôi hỏi. Nguyễn Lê Thạch Thảo, nữ chủ nhân của thương hiệu Chappi Moutains Coffee , nở nụ cười hiền và nói: “Em và Macr đều thích cách kể câu chuyện trong bài hát mà nhạc sĩ Trần Tiến đã viết về cây đàn tre của đồng bào Raglay. Là hiện thực mà cũng vô cùng lãng mạn. Đời sống của người cao nguyên hiện lên trong đó là hình ảnh về sự vượt thoát thiếu thốn vật chất thực tại, vươn tới sự phóng khoáng, tự do và ngập tràn cảm xúc.” Như hòa cảm cùng vợ, Macr - người đàn ông mang quốc tịch Thụy Sĩ, ngân lên những giai điệu bài hát “Giấc mơ Chappi” bằng tiếng Việt phát âm còn ngọng nghịu. Giấc mơ đẹp ấy đang được vợ chồng Thảo - Marc cùng những người dân Cơ Ho nuôi lớn mỗi ngày giữa làng buôn, giữa những rẫy cà phê và núi rừng xứ sở. Dù ý tưởng ban đầu lấy cảm hứng từ ca khúc của nhạc sĩ Trần Tiến, nhưng họ đã viết thành hiện thực với tên gọi Hợp tác xã Cà phê Arabica Chappi Lạc Dương và thương hiệu Chappi Moutains Coffee. Thảo và Macr đang hỗ trợ người dân địa phương hình thành các dòng sản phẩm cà phê hữu cơ đạt chất lượng quốc tế và dẫn dắt họ làm du lịch để tạo lập sinh kế bền vững.

Tôi cảm nhận, hai nhân vật chính trong giấc mơ đẹp mà tôi đang kể với khát vọng dựng nghiệp cùng câu chuyện tình và cuộc sống hiện thời của họ thật hòa hợp cảm xúc với những ca từ và giai điệu của bài hát mà họ mượn tên cho thương hiệu của mình. Dù cuộc lập nghiệp còn lắm khó khăn, nhưng tôi biết, giấc mơ đẹp đã xây đang dẫn dắt đôi vợ chồng ấy vững bước cùng nhau trên chặng đường tới tương lai bằng một niềm lạc quan mỗi ngày hiện hữu giữa đất đai, đồi núi nơi này…

Tạo lập sinh kế cho người dân địa phương

Thảo, Macr và cô gái Cơ Ho tên là Ka Hes, cũng là thành viên ban lãnh đạo của Hợp tác xã, trò chuyện với tôi bên những ly cà phê Arabica nóng thơm mùi hương ba-zan. Chuyện bắt đầu từ Nguyễn Lê Thạch Thảo. Cô chủ thế hệ 8X này du học nước ngoài về, đã từng làm việc trong lĩnh vực khác, mang lại cơ hội thăng tiến và thu nhập ổn định. Thế nhưng, sự hồi niệm mùi hương ký ức của những mẻ cà phê mà ba mẹ cô từng rang xay ở quê hương Lâm Hà mà thuở ấu thơ Thảo từng ngấm sâu vào khứu giác đã lôi kéo cô trở về với nghề cũ gia đình. Mười năm trước, Thảo đã cho ra đời dòng cà phê mang thương hiệu Lam Ha Bio Coffee rang xay. Cô cung cấp sản phẩm cho khách hàng trong và ngoài nước với nhiều hệ thống phân phối, trong đó sử dụng nền tảng trực tuyến, bán hàng trên các trang uy tín như Lazada, Shopee, Sendo…

Chuyện về Macr, người đàn ông này sinh ra ở thành phố Zurich (Thụy Sĩ), một thạc sĩ từng làm việc trong ngành ngân hàng. Macr nói với tôi, hơn ba năm trước, anh chưa hề biết gì về Việt Nam, trừ vài nhà hàng người Việt ở quê hương anh. Macr đã hết sức ngạc nhiên khi biết, đất nước quê vợ của mình lại là một trong hai quốc gia có sản lượng cà phê cao nhất thế giới với những dòng sản phẩm thượng hạng, nhất là Arabica vốn là loại mà người châu Âu ưa chuộng. Cơ duyên đến từ việc lang thang trên những trang bán hàng trực tuyến, Macr đã kết nối với Thảo. Anh bắt đầu tò mò rồi tìm hiểu dần về công việc sản xuất, chế biến cà phê của một thương hiệu lạ từ đất nước Việt Nam xa xôi… và tìm hiểu luôn người nữ chủ nhân xinh đẹp. Câu chuyện có cái kết ban đầu thật đẹp khi ba năm trước, anh thạc sĩ ngân hàng quyết định bỏ ngành, rời xa thành phố quê hương bên dòng sông Limmat để đến với núi rừng Tây Nguyên.

Đến với Việt Nam, anh có người vợ xinh đẹp, giỏi giang, có cà phê và có một quê hương mới. Macr nói: “Tôi quyết định sang Việt Nam, cùng vợ bắt tay xây dựng chuỗi giá trị liên kết sản xuất cà phê hữu cơ đã gần ba năm.” Từ lời nói, việc làm, cử chỉ của Macr và Thảo, tôi cảm nhận họ đã đến với nhau bằng sự thấu cảm, từ khát vọng chung là xây dựng thương hiệu Chappi Moutains Coffee ngày càng phát triển. Bảy loại sản phẩm cà phê hòa hợp với các dược liệu có sẵn tại địa phương như cà phê cacao, cà phê socola, cà phê linh chi, cà phê đẳng sâm… đang dần dần chinh phục thị trường trong và ngoài nước.

Mang được các dòng sản phẩm cà phê chất lượng cao đến với người tiêu dùng Thụy Sĩ và châu Âu là một thành công. Nhưng mục đích lớn hơn của đôi vợ chồng này là góp sức tạo lập sinh kế bền vững cho những người đồng bào DTTS tại địa phương bằng cách tổ chức cho người dân tham gia sản xuất cà phê theo quy trình chất lượng và hoạt động du lịch cộng đồng. Thảo và Macr cùng người dân làm cà phê và hướng dẫn họ tổ chức các Tour du lịch trải nghiệm sản xuất, chế biến, pha chế tại trang trại; tham quan đời sống, văn hóa cư dân địa phương và khám phá sự hùng vĩ của núi rừng Lạc Dương. Trong quá trình đồng hành với dân, Macr đã nhờ đến cả ông bạn Alex, đồng hương Thụy Sĩ, là một chuyên gia trong ngành du lịch cùng hỗ trợ tập huấn kỹ năng cho đồng bào…

Thảo xin phép tôi dừng câu chuyện mấy phút để hướng dẫn nhóm du khách người Đức rang một mẻ cà phê. Macr cũng quay sang trao đổi với một đoàn du khách Đan Mạch khi họ đang nổ máy mô tô chuẩn bị rời khu nhà nghỉ Chappi vào khám phá đời sống buôn làng và thiên nhiên núi rừng Bidoup. Anh cũng căn dặn rất kỹ các cộng sự hướng dẫn du lịch  là người dân tộc địa phương, khi họ đang chuẩn bị đồng hành với đoàn khách nước ngoài.

Phát triển cà phê bền vững

Họ dựa vào dân và cùng dân dựa vào thiên nhiên, vì vậy, sản xuất - kinh doanh thân thiện với môi trường là cách mà Thảo, Macr và Hợp tác xã Chappi đã và đang lựa chọn. Đó là tìm kiếm sự phát triển bền vững, bền vững từ ổn định cuộc sống đồng bào đến bảo đảm chất lượng sản phẩm và giữ cho môi trường thiên nhiên ít bị tác động tiêu cực. Thảo nói: “Mục tiêu của chúng em là kiểm soát toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu sản xuất tại các trang trại đến từng cốc cà phê được bảo đảm chất lượng sản phẩm cao nhất có thể. Hợp tác xã cũng mua cà phê nguyên liệu với giá cao hơn đáng kể so với thị trường, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các xã viên để giúp họ cải thiện sinh kế.”

Đến thời điểm này, đã có 50 hộ đồng bào là thành viên hợp tác với 50 ha cà phê hữu cơ; Hợp tác xã cũng đã và đang phối hợp với hai tổ chức phi Chính phủ Hà Lan (SNV và IDH) hỗ trợ nông dân phân bón, hướng dẫn kỹ thuật về canh tác cà phê bền vững, kỹ thuật thu hoạch, ủ phân và quản lý nước sinh hoạt, tưới tiêu. “Đến nay, với sản phẩm cà phê tươi, mỗi tháng chúng tôi cung cấp 40 tấn ngoài mùa thu hoạch, trong mùa thu hoạch thì khoảng từ 120 tấn”, Macr nói.

Thạch Thảo cũng chia sẻ, khát vọng của cô là sẽ quy hoạch và giữ được 300 ha cà phê Arabica nguyên liệu, đồng thời mở rộng số lượng xã viên là người đồng bào DTTS lên hàng trăm hộ. Cô cũng nói: “Để làm được cà phê theo yêu cầu chất lượng của thế giới và đạt được giá trị cao hơn cho sản phẩm cà phê Việt Nam, Chappi phải đi qua con đường rất dài và sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, em không bán cà phê thô mà phải tạo bằng được những dòng sản phẩm hoàn chỉnh, hoàn hảo. Chỉ bằng cách đó mới có thể tôn vinh được giá trị cà phê Việt Nam và góp phần nâng cao đời sống của người dân sản xuất cà phê…”

Bước đầu trên hành trình xây dựng thương hiệu, Thảo - Macr và các cộng sự đã gặt hái được những thành công rất đáng ghi nhận: Thương hiệu Vàng châu Á - Thái Bình Dương với các dòng sản phẩm Lam Ha Bio Coffee năm 2017; Cúp và Chứng nhận sản phẩm Chappi Moutains Coffee tỉnh Lâm Đồng là Thương hiệu chất lượng cao Asean năm 2018; là sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 4 sao trong năm 2020…   

Tạm biệt núi đồi của Chappi Moutains Coffee, Marc tiễn tôi ra đến đầu buôn Tu Póh. Tôi nghĩ, không biết sức hấp dẫn nào làm cho người đàn ông từ châu Âu xa xôi đã tự nguyện lựa chọn miền thượng du xa lạ này làm nơi khởi đầu cho một phần đời tiếp theo của mình. Vì yêu quý Việt Nam, vì người vợ mang tên Thạch Thảo, vì hương vị cà phê cao nguyên quyến rũ?! Chắc là vì tất cả những điều đó. Trước lúc chia tay, anh bạn Macr cởi mở, vui tính lại hát, bài hát về giấc mơ, như đang lý giải giùm tôi về sự lựa chọn của mình: “Ở nơi ấy tôi đã thấy…trên ngọn núi cao…có hai người…chỉ có hai người yêu nhau…”