“Thay da đổi thịt” từng ngày

Từng là một vùng quê nghèo khó, địa hình đồi núi hiểm trở, đất sản xuất khan hiếm, tập quán canh tác lạc hậu… tất cả như bức tranh phủ đầy gam màu trầm lặng, khiến hành trình vươn lên của mảnh đất vùng cao Bằng Cả chưa bao giờ là dễ dàng. 

Thế nhưng, từ khi bắt tay vào xây dựng nông thôn (NTM) năm 2011, một tinh thần mới  đã len lỏi vào từng nếp nhà, từng con đường đất đỏ. Với quyết tâm cao, chính quyền và người dân nơi đây đã vượt qua chặng đường gian nan, kiến tạo nên một diện mạo mới cho quê hương đưa Bằng Cả đạt chuẩn NTM vào năm 2018.

Kế tiếp, năm 2019, Bằng Cả được sáp nhập vào thành phố Hạ Long, xã như được tiếp thêm động lực mới. Theo đó, xã xác định rõ tiềm năng, lợi thế và chọn hướng phát triển phù hợp, tập trung đầu tư vào hạ tầng giao thông liên vùng, liên thôn và các công trình kinh tế - xã hội trọng điểm. Nhờ đó, đời sống kinh tế - xã hội trên địa bàn đã có chuyển biến tích cực. Đến năm 2023, Bằng Cả tiếp tục được công nhận là xã NTM nâng cao – một dấu mốc khẳng định sự bền vững và hiệu quả từ những chính sách sát với thực tiễn.

Không dừng lại ở đó, xã tiếp tục triển khai các tiêu chí NTM kiểu mẫu với quyết tâm cao. Sau hơn một năm thực hiện, Bằng Cả đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong các lĩnh vực như giao thông, môi trường và thu nhập. Để nâng cao đời sống người dân, xã đã tập trung phát triển nông, lâm nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại – dịch vụ, đồng thời triển khai chính sách đào tạo nghề, giới thiệu việc làm. Nhờ vậy, đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân đạt hơn 120,7 triệu đồng/người/năm; không còn hộ nghèo, cận nghèo theo tiêu chí nâng cao, tỷ lệ hộ khá và giàu ngày càng tăng.

Bà Đặng Thị Hương, một người dân tại thôn 2 phấn khởi chia sẻ: Cuộc sống của người dân thay đổi một phần nhờ chúng tôi rất tin tưởng, chấp hành những định hướng, chủ trương của địa phương. "Trước đây tôi trồng keo, nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Được khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tôi chuyển sang trồng các loại cây ăn quả như chuối, thanh long, bưởi… mỗi năm thu nhập khoảng 400-500 triệu đồng".

Bằng Cả không chỉ dừng lại ở cải thiện kinh tế, mà còn là một trong những xã đồng bào dân tộc miền núi, tiên phong áp dụng công nghệ trong quản lý và đời sống. Mô hình “thôn thông minh” tại thôn 2, là minh chứng rõ nét cho sự đổi mới. 100% hộ dân có thành viên sử dụng smartphone; mọi thông tin được truyền tải nhanh chóng qua nhóm Zalo chung; hệ thống camera, loa truyền thanh không dây giúp đảm bảo an ninh và kết nối hiệu quả giữa người dân với chính quyền.

Bảo tồn văn hóa

Dấu ấn lớn nhất trong hành trình xây dựng NTM kiểu mẫu của Bằng Cả, chính là việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa. Nơi đây không chỉ giàu truyền thống mà còn là chiếc nôi lưu giữ tinh hoa của người Dao Thanh Y – với Lễ cấp sắc vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây không chỉ là niềm tự hào, mà còn là kim chỉ nam để xã lựa chọn văn hóa làm tiêu chí kiểu mẫu.

Ông Nguyễn Thanh Dũng, Chủ tịch UBND xã Bằng Cả cho hay, việc lựa chọn tiêu chí điển hình về văn hóa, là dựa trên nguyện vọng của cộng đồng Nhân dân, phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tế địa phương, vừa là nền tảng tinh thần, vừa là mục tiêu, là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Xã Bằng Cả đang từng ngày đánh thức và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu, gắn kết chặt chẽ với hướng đi mới: phát triển du lịch cộng đồng. Từ những nét văn hóa đặc trưng của người Dao Thanh Y vốn được gìn giữ qua bao thế hệ giờ đây đã trở thành nguồn lực nội sinh, mang lại sinh kế, động lực đổi thay cho bà con nơi đây. 

Đặc biệt, Hợp tác xã nông nghiệp và du lịch Bằng Cả ra đời như một bước đi mạnh dạn, mở cánh cửa kết nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản làng heo hút và du khách muôn phương. Cùng với đó, cơ sở vật chất văn hóa được đầu tư đồng bộ và bài bản. Trung tâm Văn hóa – Thể thao xã rộng hơn 5ha, là nơi hội tụ các hoạt động sinh hoạt cộng đồng sôi nổi; 100% thôn đều có nhà văn hóa, khu thể thao riêng; các câu lạc bộ văn nghệ, thể thao; chương trình văn hóa, hội thi, lễ hội dân gian… không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, mà còn khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và tình yêu quê hương.

Trên nền tảng ấy, Bằng Cả đang chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ là một xã NTM kiểu mẫu – mà còn là nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa dân tộc, lan tỏa sắc màu bản làng đến với bạn bè gần xa. Ông Đặng Văn Thương, Người có uy tín ở khu 2, xã Bằng Cả cho hay: “Chúng tôi luôn gìn giữ, bảo tồn để phát huy truyền thống văn hóa vốn có của dân tộc mình. Trong hành trình xây dựng NTM, chúng tôi xác định văn hóa là nền tảng để phát triển, từ đó đưa hình ảnh con người, văn hóa dân tộc Dao Thanh Y đến với du khách thập phương”.

Từ gian khó vươn lên, Bằng Cả hôm nay đang khoác lên mình một diện mạo mới – tươi sáng, vững chãi và tràn đầy khát vọng. Cuối năm 2024, xã đã hoàn thành toàn bộ các tiêu chí xã NTM kiểu mẫu về văn hóa – một dấu mốc quan trọng, đánh dấu hành trình đổi thay bền vững của một vùng quê từng lặng lẽ giữa đại ngàn. Và giờ đây, Bằng Cả không chỉ là tên một xã miền núi – mà còn là biểu tượng của ý chí, của sự hồi sinh từ trong gian khó, rực rỡ như chính sắc phục truyền thống của người Dao Thanh Y giữa mênh mông rừng xanh.