Triển lãm “Văn chương muôn màu” giới thiệu đến công chúng hơn 200 tài liệu đặc sắc về đời sống văn học dưới triều Nguyễn (1802 - 1945), được lựa chọn từ khối Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới. Trong đó, nhiều văn bản lần đầu tiên được công bố.

Giai đoạn (1802 - 1945) dưới triều Nguyễn là thời kỳ văn chương hiện diện khắp nơi trong đời sống thường nhật. Đặc biệt các dịp lễ Tết, vua tôi thường cùng nhau xướng họa; khi nhà vua đi tuần du thăm thú cảnh đẹp non sông, thăm hỏi đời sống nhân dân, thơ như nhật ký ghi lại cảm xúc, hành trình; thơ là nơi gửi gắm tâm tư tình cảm, tỏ chí tỏ lòng; cũng có khi thơ chính là một món quà ban thưởng đầy ý nghĩa…

Bên cạnh vai trò cao cả, ở một phương diện khác, văn chương bị coi là công cụ để “chuẩn bị” gây mầm loạn, sử dụng để đe dọa sự tồn tại của chính quyền quân chủ. Sự tồn tại song song của cái đẹp, cái bi, cái cao cả đã làm cho văn chương trở thành một bức tranh muôn vẻ, muôn màu.

Triển lãm chia thành 3 phần. Phần 1: Những “gương mặt thân quen” là chân dung các tác gia của thế kỷ 19 - 20 như Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát, Nguyễn Khuyến, Nguyễn Trường Tộ, Phan Bội Châu...

Lần giở di sản tư liệu Châu bản triều Nguyễn, công chúng được tiếp cận thêm về các tác giả văn học đó ở một góc độ khác - sự nghiệp quan trường và cuộc đời của họ. Từ đó, công chúng có thể hiểu và cảm nhận sâu sắc hơn về tư tưởng quan điểm cũng như tâm tư, tình cảm mà các tác giả đã gửi gắm trong từng tác phẩm của họ.

Phần 2 với chủ đề "Hiểm địa” của ngôn từ: Dưới triều Nguyễn, các vụ án văn chương thường gắn liền với việc bảo vệ quyền uy, vị thế của chính thể và giới cầm quyền đương thời. Các vụ án văn chương khoa cử và ngoài khoa cử được ghi lại khá nhiều trong Châu bản triều Nguyễn được giới thiệu trong triển lãm.

Phần 3 với chủ đề Tiêu dao miền thơ phú: Châu bản triều Nguyễn cho chúng ta thêm nhiều thông tin thú vị về đời sống văn chương cung đình cách đây hàng trăm năm. Khi đó, việc vua tôi cùng nhau làm thơ không chỉ để mua vui, mà có khi để ngụ ý khuyên răn, để nói chí hướng, để tu tâm dưỡng tính, đào luyện nhân cách.

Triển lãm giúp công chúng được tiếp cận với các tác gia và đời sống văn học ở một góc nhìn mới mẻ, đem đến nhiều thông tin bổ ích và thú vị, từ đó góp phần kiến giải để hiểu sâu sắc hơn về những thông điệp mà các tác giả văn học dưới triều Nguyễn gửi gắm qua từng tác phẩm.

Khán giả xem triển lãm tại link: https://archives.org.vn/vanchuongmuonmau/