Gian khó càng níu chân, vất vả không bỏ cuộc

Gắn bó trên vùng núi quanh năm mây phủ nhưng nhìn ánh mắt, nụ cười, sự thân thiện của cô, ít ai nghĩ hành trình gần một phần tư thế kỷ đi “gieo chữ” của cô lại chất chứa nhiều ký ức vất vả, gian nan đến vậy. Năm 2001, tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Quảng Nam, Hồ Thị Thùy Vân được phân công đến huyện Tu Mơ Rông dạy học. Đây là huyện vùng sâu với 95% là đồng bào dân tộc Xơ Đăng. “Khi ấy em rất vui, vì đã toại nguyện ước mơ được trở thành cô giáo. Tuy nhiên, việc dạy học tại miền núi cao không phải là một điều dễ dàng đối với bất kỳ ai, chứ không riêng một giáo viên mới như chúng em”.

Những năm đầu, cô Vân dạy tại Trường Tiểu học Đăk Tờ Kan. Ngày ấy, để đến được điểm trường, giáo viên phải băng qua những con đường đầy sình lầy, giao thông chia cắt. Những lúc trời mưa, con đường trở nên trơn trượt, lầy lội. Phải mất hàng giờ đẩy xe, đi bộ, cô và đồng nghiệp mới có thể đến được điểm trường. Ngoài ra, các thầy cô phải mang vác thực phẩm và nước uống để bám trụ ở các làng xa như Kon Hia 3, khiến việc di chuyển lại càng thêm gian khó.

Tuy nhiên, khó khăn nhất đối với thầy, cô giáo chính là khác biệt về mặt ngôn ngữ. Có những lúc việc giao tiếp giữa cô và trò gần như đi vào “ngõ cụt”. Không nản lòng, thầy, cô quyết tâm học tiếng Xơ Đăng để gần gũi và truyền đạt kiến thức dễ dàng hơn cho các em. Cứ hằng tối, Vân và một số cô giáo cùng trường đến gặp gỡ, nói chuyện với các già làng và Người có uy tín để tuyên truyền, vận động bà con đăng ký con em đi học. Có người thì nghe theo, nhưng số người không ủng hộ cũng không ít.

Ngày ấy, trẻ em vào lớp 1 học được vài tháng là bỏ học theo cha mẹ đi làm rẫy hết, có khi cả nửa tháng mới về nhà. Vân tâm sự: “Nhìn các em lấm lết mưu sinh, cơm lại chưa đủ no, áo mặc thì nhiều em tơi tả, có những lúc chúng em không cầm được nước mắt”.

Tiếp xúc với bà con, cô giáo Vân thường nói rằng: “Biết cái chữ thì mới làm cho cây lúa có nhiều bông, ngô nhiều hạt, mới biết cách đưa điện sáng về làng, có đường rộng để đi; có chữ thì sẽ không nghèo, không còn đói cái bụng nữa...”. Người không ủng hộ thì cho rằng: “Ô, cái cô giáo Vân nó chỉ nói hay cái miệng thôi. Làm không có được đâu, học cái chữ khó lắm, nó không đẻ ra lúa, ra bắp, con tôi không đi học đâu...”. Cô cho biết: “Phụ huynh các em chỉ tập trung vào làm nương rẫy, không quan tâm chăm sóc con em mình, nhiều gia đình thậm chí không muốn để con em mình đến lớp”.

Với quyết tâm không bỏ cuộc, cứ mỗi giờ tan học, chiều chiều, giữa chốn thâm u của núi rừng, các thầy, cô lân la đến từng nhà, một lần không được thì hai, ba lần. “Có năm em dạy lớp 1, các em còn trong độ tuổi ham chơi, đến lớp được lần đầu, hôm sau các em không chịu đi nữa, em phải theo đến tận nhà động viên để em đến trường. Lại có em thường xuyên nghỉ học theo cha mẹ lên rẫy, thầy, cô cũng phải lội suối, băng rừng để đón các em về học. Cũng có đôi lúc yếu lòng, muốn bỏ cuộc nhưng sao không nỡ rời xa những ngôi làng nhỏ này, nơi có ngôi trường phía bìa rừng, nơi có những học trò nghèo khát con chữ, nơi có những người dân chân chất, mộc mạc, nghèo khó, nơi khó khăn muôn vàn khi gieo từng con chữ nhưng ăm ắp tình người”, cô Vân bộc bạch.

Ngày nối ngày, tuần tiếp tuần, năm tiếp năm, cô giáo Vân cũng không để tâm đến chặng đường của mình đã đi dài ngắn như thế nào. Cô chỉ biết, con đường nào trên vùng cao này cũng mòn dấu chân cô. Với trách nhiệm và tình thương dành trọn cho học sinh, cô đam mê, nhẫn nại, bao dung… hướng về những đứa trẻ chốn non cao. Mỗi lần đứng lớp, cô không vội vàng dạy ngay mà dành nhiều thời gian để trò chuyện và làm quen với từng em. Từ đó, cô hiểu hơn về hoàn cảnh, gia đình, phong tục tập quán của người dân tộc Xơ Đăng. Lâu ngày thành quen, hình ảnh cô Vân đứng lớp dạy học, ân cần với học trò trở nên thân thuộc, khắc sâu vào thế hệ người dân xã Đăk Tờ Kan.

Nhiệt huyết trên bục giảng, tận tâm trong cuộc sống đời thường, cô giáo Vân được dân làng tin yêu, học sinh quý mến, các cấp ghi nhận. Cô giáo sinh năm 1980 Hồ Thị Thùy Vân vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng khi vừa tròn 25 tuổi. Năm 2016, cô được đề bạt làm Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đăk Tờ Kan. Chỉ sau 1 năm, cô được bổ nhiệm Hiệu trưởng Trường PTDT Bán trú Tiểu học xã Tu Mơ Rông và sau đó 3 năm, cô được điều chuyển làm Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đăk Hà cho đến bây giờ.

Gieo chữ, gieo cả tình thương

Là người đứng đầu một ngôi trường, Hiệu trưởng Hồ Thị Thùy Vân chứng kiến học sinh Trường Tiểu học Đăk Hà còn rất nhiều thiếu thốn. Đau đáu với hình ảnh học sinh của mình gầy gò, ăn không đủ no, cô giáo Vân đưa ra ý tưởng lo cho các em bữa cơm trưa. Cô thảo luận và được giáo viên nhà trường thống nhất cao. Thế là mô hình “Bếp ăn tình thương” được ra đời từ sự yêu thương, đùm bọc của tất cả mọi người. Mỗi thầy, cô giáo góp 100.000 đồng mỗi tháng cùng với sự hỗ trợ của một số tổ chức, cá nhân để từ năm 2020 đến nay, 73 em ở điểm trường làng Ty Tu và 30 em ở điểm trường chính Đăk Hà có bữa ăn miễn phí buổi trưa tại trường.

Chứng kiến những bữa ăn luôn được nhà trường chuẩn bị chu đáo cho con em mình, phụ huynh cảm nhận được tấm lòng thương yêu thật sự của các thầy, cô nên đã góp nhặt những nhánh củi, bó rau, quả trứng… góp phần cải thiện bữa ăn cho các em. Bà Y Dăm, một phụ huynh xã Đăk Hà cảm động nói: “Khi các thầy, cô lập “Bếp ăn tình thương”, gia đình tôi đã góp nhặt những bó củi khô, những bó rau để đóng góp cho trường”. Có hôm, bà cùng tham gia nấu ăn cho con em mình, bày tỏ lòng biết ơn chân thành và hỗ trợ các thầy, cô nâng cao chất lượng bữa ăn.

Ngoài “Bếp ăn tình thương”, nhà trường còn tổ chức các mô hình hoạt động ngoại khóa như: Ngày hội bánh chưng xanh, Ngày hội chợ quê, Ngày hội vì môi trường… nhằm giúp học sinh có thêm trải nghiệm, hiểu thêm về văn hóa, đất nước, con người Việt Nam, giúp các em có cái nhìn tổng quát, phấn đấu học tập vươn lên để xây dựng quê hương.

Từ năm 2020 đến nay, bằng tiền cá nhân của mình, cô Vân chi trả tiền điện cho gia đình học sinh A Kiết ở làng Tu Mơ Rông, mua tôn lợp nhà cho học sinh Y Trâm ở làng Mô Pả, hỗ trợ lắp điện thắp sáng cho gia đình học sinh Y Đang, A Mang Cứt, A Tơ Rang ở làng Ngọc Leng…

Theo cô Vân, niềm vui, niềm hạnh phúc nhất của giáo viên vùng cao đó là nhìn thấy sự trưởng thành của các em học sinh thân yêu của mình. Bằng tình thương yêu con trẻ, cô giáo Hồ Thị Thùy Vân đã gieo vào lòng các em học sinh những tình cảm yêu thương nhất, mang tới cả một miền tri thức cho các em. Đáp lại tình thương yêu ấy, thế hệ học trò những năm qua luôn chăm ngoan, học giỏi, có ý thức hơn trong học tập.

Chính từ sự chăm sóc, dạy bảo của thầy, cô mà các em đều chăm ngoan, lễ phép, đặc biệt là các em đã yêu con chữ và có ý chí phấn đấu để trở thành những con ngoan, trò giỏi. Em Y Tường, một học sinh bỏ học giữa chừng được cô thuyết phục cha mẹ tiếp tục đi học, sau vài năm gặp lại đã ôm chặt lấy cô, khóc thành tiếng: “Em biết ơn cô Vân thật nhiều!”.

Cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của tập thể, cán bộ, giáo viên nhà trường, chất lượng giáo dục của Trường Tiểu học Đăk Hà ngày càng được nâng lên. Công tác duy trì tỷ lệ chuyên cần toàn trường đạt từ 95 đến 98%, những ngày nắng đẹp đạt 100%. Đặc biệt tại điểm trường cụm Ty Tu, từ khi nấu cơm trưa miễn phí cho học sinh đã duy trì tỷ lệ chuyên cần rất cao với 100% học sinh đến lớp. vì các em được ăn trưa tại trường và học luôn buổi chiều. Hiện nay, các em giao tiếp tiếng phổ thông thành thạo, chất lượng học tập được nâng lên rõ rệt.

Trong thành tích chung của nhà trường, có sự đóng góp quan trọng của Hiệu trưởng Hồ Thị Thùy Vân với nhiều năm đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hằng năm; được Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND tỉnh Kon Tum tặng Bằng khen. Nhà trường được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua đơn vị xuất sắc dẫn đầu năm 2021.

Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông Võ Trung Mạnh, nhận xét: “Cô giáo Hồ Thị Thùy Vân là một nhà giáo tâm huyết với nghề, có năng lực chuyên môn vững vàng, luôn truyền cảm hứng, đánh thức ước mơ, khát vọng vươn tới của các em học sinh, để các em vượt qua được những rào cản, tự tin vững bước vào đời”.