Theo GS.TS. Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam, dịch bệnh COVID-19 sẽ kéo dài với khả năng đột biến, lây nhiễm mạnh của virus SARS-CoV-2. Thời gian qua, số lượng bệnh nhân COVID-19 tăng rất nhanh trong cùng một thời điểm đã gây quá tải cho hệ thống y tế, bộc lộ yếu kém về khả năng hồi sức cấp cứu, thiếu phương tiện vận chuyển, thiếu máy thở, oxy…

Điều chỉnh chiến lược linh hoạt

Từ thực tế này, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng cần điều chỉnh về chiến lược phòng, chống dịch bệnh giai đoạn mới theo hướng tăng cường khả năng đáp ứng của hệ thống y tế, bao gồm xét nghiệm trọng điểm, điều trị hiệu quả, triển khai tiêm vaccine, “tinh thần là dịch đến đâu xử lý gọn đến đấy”…

Cụ thể, những tỉnh đang kiểm soát được dịch bệnh sẽ tiếp tục nguyên tắc ngăn chặn, phát hiện sớm, truy vết khoanh vùng, cách ly kịp thời, điều trị hiệu quả. Những địa phương bị dịch nhiễm sâu và nặng như TPHCM, một phần của Bình Dương, Đồng Nai, Long An phải có những biện pháp chống dịch đặc biệt như những nơi bị lây nhiễm nặng nhất trên thế giới, tương tự như các nước phát triển.

Theo đó, tập trung kiểm soát nguồn lây để kéo giảm số ca mắc mới, giảm nhanh số ca tử vong, đẩy nhanh tốc độ tiêm vaccine phòng COVID-19; sau đó dần nới lỏng các hoạt động sản xuất, kinh doanh theo trạng thái bình thường mới sau khi tiêm vaccine đạt được miễn dịch cộng đồng; kiểm soát chặt người ra, vào, không để dịch lây lan ra các địa phương khác.

Trên hết, các chuyên gia, nhà khoa học nhấn mạnh trong chiến lược mới phòng, chống COVID-19, vẫn phải tiếp tục thực hiện nghiêm thông điệp 5K; có những điều chỉnh tích cực để hình thành các mô hình chung sống an toàn (sinh hoạt an toàn, giáo dục an toàn, đi lại an toàn, sản xuất an toàn…); thực hiện giãn cách xã hội thực chất khi cần thiết để làm chậm chuỗi lây nhiễm…

Chiến lược phòng, chống dịch giai đoạn mới cũng phải có các biện pháp, quy định cụ thể để bảo đảm an sinh xã hội, an toàn, an ninh trật tự cho người dân khi dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Tiến tới chung sống an toàn với virus SARS-CoV-2

Để tiến tới chung sống an toàn với virus SARS-CoV-2, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng phải tiêm vaccine phòng COVID-19 cơ bản 100% đối tượng theo quy định của Bộ Y tế để đạt miễn dịch cộng đồng sớm nhất. Tăng cường năng lực đáp ứng y tế theo phương châm “4 tại chỗ” như: Năng lực xét nghiệm trọng tâm, trọng điểm gắn với điều tra dịch tễ; các khu cách ly, thu dung phân loại ban đầu; năng lực điều trị tại bệnh viện, tại nhà, từ sớm…

Các ý kiến thống nhất với dân số 100 triệu người, Việt Nam phải tự chủ được cơ bản về các công nghệ liên quan đến xét nghiệm, thuốc điều trị, vaccine, trang thiết bị, máy móc điều trị, hệ thống oxy… Bên cạnh đó, các bộ ngành, cơ quan Trung ương cần chuẩn bị lực lượng cơ động về xét nghiệm, điều trị, nhân lực… sẵn sàng chi viện cho các địa phương tùy diễn biến dịch bệnh.

Trong điều trị, GS.TS. Đỗ Tất Cường, Phó Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu, chống độc Việt Nam đề nghị tăng cường năng lực điều trị ngay từ những tầng dưới, phát huy tối đa mạng lưới y tế cơ sở, giảm tỷ lệ diễn biến nặng phải chuyển lên các tầng cao hơn.

Đồng tình với quan điểm này, Trung tướng, GS.TS. Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y; PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho rằng từ những bài học kinh nghiệm trong thời gian qua, tới đây công tác điều trị sẽ phải theo hướng giảm số ca chuyển nặng, giảm tử vong cũng như tối ưu hoá nguồn lực y tế hiện có.

Về bảo đảm nhân lực tại chỗ trong phòng, chống dịch, các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá cơ chế chỉ huy ở cấp xã/phường, quận/huyện đang gặp không ít khó khăn, bất cập, thiếu linh hoạt, sáng tạo do năng lực tham mưu hạn chế của ngành y tế cơ sở cũng như các hướng dẫn của ngành y tế còn quá chi tiết, cụ thể mà thiếu những quy định mang tính nguyên tắc để chính quyền cơ sở vận dụng phù hợp với thực tiễn địa phương.

Vì vậy, GS.TS. Tạ Thành Văn, Chủ tịch Hội đồng trường của Trường Đại học Y Hà Nội kiến nghị thay vì chỉ đưa sinh viên y khoa vào hỗ trợ chống dịch thì cần phát huy năng lực của các trường y để đào tạo, tập huấn, hướng dẫn về phòng, chống dịch cho đội ngũ y, bác sĩ, người dân, đặc biệt là đội ngũ cán bộ quản lý cấp quận/huyện, phường/xã.

Trung tướng, GS.TS. Đỗ Quyết bổ sung ý kiến khi xây dựng chiến lược phòng, chống dịch COVID-19 mới cần huy động lực lượng từ cấp xã, phường để xây dựng mạng lưới ứng phó với các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra ở bất cứ đâu.

Tại cuộc họp, các chuyên gia, nhà khoa học cũng đề xuất cần có cơ chế huy động nguồn lực y tế tư nhân tham gia vào điều trị bệnh nhân COVID-19 cũng như công tác phòng, chống dịch tại cơ sở, nhất là hỗ trợ cho các DN sản xuất an toàn.