Báo cáo tại cuộc họp, đại diện Bộ Y tế cho biết tình hình dịch tại TP. Hồ Chí Minh đã bước đầu có những dấu hiệu tích cực sau thời gian triển khai quyết liệt các biện pháp theo Chỉ thị 16/CT-TTg và sẽ có xu hướng giảm trong một vài tuần tới nếu tiếp tục thực hiện các biện pháp quyết liệt như hiện nay. Các địa phương lân cận  TP. Hồ Chí Minh như Bình Dương, Đồng Nai, Long An có nguy cơ bùng phát rất cao; nếu không quyết liệt, triệt để thực hiện các biện pháp chống dịch mạnh mẽ thì tình hình dịch sẽ thực sự diễn biến phức tạp.

Một số địa phương có số lượng lớn trường hợp đã đi về từ vùng dịch, có thể vẫn chưa được giám sát, quản lý triệt để, dễ dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch.

Tại Hà Nội, các biện pháp giãn cách xã hội mạnh mẽ đã được thực hiện quyết liệt, nhanh chóng, kịp thời, triệt để. Hà Nội cơ bản kiểm soát được tình hình. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn ở mức cao, do nhiều ca bệnh được phát hiện trong cộng đồng, chưa rõ nguồn lây, xuất hiện rải rác tại nhiều địa điểm trên địa bàn và đã ghi nhận các ca mắc tại chợ, siêu thị, các cơ sở sản xuất...

Tại cuộc họp, các thành viên Ban Chỉ đạo tập trung thảo luận cụ thể về những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn chống dịch trên cả nước trong thời gian qua, nhất là tại TP. Hồ Chí Minh, để đưa vào kịch bản ứng phó dịch bệnh thời gian tới.

Theo đó, kinh nghiệm lớn nhất tại các địa phương cho thấy, trước hết phải bảo vệ vững chắc vùng an toàn (vùng xanh), đồng thời bao vây, thu hẹp vùng nguy cơ cao (vùng cam), vùng nguy cơ rất cao (vùng đỏ).

Trong lúc tình hình dịch bệnh xuất hiện ở nhiều nơi trên cả nước, tất cả các địa phương đều cần thực hiện nghiêm túc phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” để phát hiện những người đến, về từ địa phương khác. Các lực lượng xử lý nghiêm người đến, về từ địa phương khác mà không khai báo và chính quyền cấp cơ sở không nắm được, cũng như không thực hiện các biện pháp quản lý y tế đối với những người này.

Các ý kiến thống nhất, khi thực hiện giãn cách xã hội, nhất thiết phải thực hiện nghiêm, thực chất; tuyệt đối tránh tình trạng hình thức, “chặt ngoài, lỏng trong”. Khi đã thực hiện giãn cách xã hội (ở mức độ nguy cơ cao nhất theo Quyết định 2686/QĐ-BCĐQG và theo Chỉ thị 16/CT-TTg), phải bảo đảm đúng tinh thần “ai ở đâu ở đó”.

Bên cạnh đó, các địa phương thiết lập ngay hệ thống đường dây nóng, các đội y tế cộng đồng để tiếp nhận, giám sát, hỗ trợ y tế tại chỗ cho mọi người dân có triệu chứng mắc Covid-19 cũng như các vấn đề sức khỏe khác. Gần đây, TP. Hồ Chí Minh đã phổ biến các đơn thuốc, phương pháp tự chăm sóc, theo dõi, bảo vệ sức khỏe cho người dân tại các khu cách ly, phong tỏa…

Để người dân không ra khỏi nhà trừ trường hợp thật cần thiết, kinh nghiệm cho thấy, cần có hệ thống phân phối hàng hóa, lương thực, thực phẩm bảo đảm thông suốt, trong đó, những người thực hiện giao hàng được xét nghiệm định kỳ, tiêm vaccine, có dấu hiệu nhận diện, mã QR…

Trong công tác xét nghiệm, các ý kiến cho rằng, từ thực tiễn TP. Hồ Chí Minh cho thấy năng lực “rà đi, soát lại” nhiều lần trên diện rộng chưa đủ; có tình trạng một số địa phương lạm dụng xét nghiệm nhanh, “ngại” xét nghiệm RT-PCR. Vì vậy, các thành viên Ban Chỉ đạo cho rằng, công tác xét nghiệm phải có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm khoa học, hiệu quả, tiết kiệm.

Đối với các khu vực đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg, nếu cần xét nghiệm tầm soát cộng đồng ở những thời điểm nhất định, phải thực hiện lấy mẫu đại diện gia đình, xét nghiệm mẫu gộp; dành nguồn lực xét nghiệm để tăng tần suất đối với khu vực bệnh viện, các đối tượng nguy cơ cao (phải di chuyển ra khỏi nhà), người cao tuổi, có bệnh nền…; trong đó, chú ý hướng dẫn người dân tự lấy mẫu để giảm tải cho lực lượng y tế.

Trong công tác điều trị, kinh nghiệm từ TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam cho thấy, phải tách riêng khu tiếp nhận ban đầu đối với người mắc Covid-19 không có triệu chứng, chưa được coi là bệnh nhân, từ đó, có phương án chăm sóc phù hợp về thể chất và tinh thần, nhằm giảm tỉ lệ F0 chuyển sang có triệu chứng. Nhiều địa phương sử dụng các cơ sở có sân chơi, không gian thoáng để các F0 không triệu chứng có không gian vận động, cải thiện sức khỏe.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh vai trò quan trọng của tầng điều trị thứ 2, thường đặt tại các cơ sở y tế tuyến quận, huyện, để giảm nhẹ ca mắc, không để chuyển nặng, khả năng cứu sống bệnh nhân nhiều hơn. Có 3 yếu tố cực kỳ quan trọng mà tầng điều trị này phải chuẩn bị, đó là hệ thống oxy tập trung để sử dụng máy thở dòng cao (HFNC), máy thở không xâm nhập; thuốc kháng đông và thuốc kháng viêm cho bệnh nhân sử dụng sớm để giảm mức độ chuyển nặng.

Các thành viên Ban Chỉ đạo thống nhất, cần tập trung nguồn lực nhiều hơn cho các tầng điều trị bên dưới để cấp cứu, xử trí kịp thời những trường hợp diễn biến nặng rất nhanh; bảo đảm đủ nhân lực, thuốc, oxy y tế, trang thiết bị theo quy định để bảo đảm số giường điều trị thực chất.

Thời gian tới, Bộ Y tế đề nghị các địa phương tiếp tục tiến hành đánh giá và dự báo nguy cơ theo 4 mức “Nguy cơ rất cao”, “Nguy cơ cao”, “Nguy cơ”, “Bình thường mới” cho từng địa bàn, từ cấp xã đến cấp huyện, cấp tỉnh, có tính tới các yếu tố khu vực liên xã, liên huyện, liên tỉnh để có giải pháp xét nghiệm, cách ly, phong tỏa, tiêm vaccine… phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Thực hiện bao vây thu hẹp “vùng đỏ”, mở rộng “vùng xanh”, bóc tách nhanh F0 ra khỏi cộng đồng, hạn chế số ca F0 tăng nhanh, giảm thiểu thấp nhất tử vong để sớm trở về trạng thái “bình thường mới”.

Tăng cường hoạt động của các Tổ Covid cộng đồng, đặc biệt là ở các khu nhà trọ, để nắm cụ thể, chi tiết các thông tin có liên quan đến từng người, từng hộ, từng phòng trọ để giám sát kỹ những người di chuyển ra - vào khu vực, địa bàn hiện hữu, nhất là các đối tượng F0, F1 thuộc diện cách ly./.