Hôm nay, em Tráng Tiến Dũng, học sinh lớp 10A, là “giáo viên” đứng lớp trong tiết học tiếng Mông của nhóm học sinh trong “Câu lạc bộ dạy tiếng mẹ đẻ, chữ viết” với hơn 30 thành viên. Dũng cho biết: Qua học tập tại trường em thấy các bạn học sinh rất ít khi sử dụng tiếng của dân tộc mình để giao tiếp, hoặc chỉ nói được vài câu đơn giản. Ngay như bản thân em, cũng chỉ giao tiếp tiếng Mông khi về gia đình. Chính vì thế, khi nhà trường thành lập “Câu lạc bộ dạy tiếng mẹ đẻ, chữ viết” cho học sinh DTTS, Dũng quyết định đăng ký tham gia.

Theo đó, cứ một tuần một lần, Dũng cùng các bạn trong câu lạc bộ sẽ bàn chủ đề cho buổi sinh hoạt định kỳ, như giao tiếp cơ bản, vật dụng trong gia đình, một số hoạt động hằng ngày… Với “giáo trình” tự biên soạn, qua tìm hiểu từ thực tế kết hợp với sưu tầm và tham khảo thêm trên internet. 

"Các tiết học diễn ra theo hình thức người biết dạy cho người chưa biết, cùng nhau trao đổi và thảo luận. Chúng em còn dạy nhau hát các bài hát truyền thống của dân tộc mình…”, Dũng chia sẻ.

Là thành viên trong nhóm tiếng Mông, em Giàng Thị Hà, lớp 11A  hào hứng cho biết: Em rất vui khi được tham gia học tiếng Mông cùng các bạn. Sau những buổi sinh hoạt định kỳ của câu lạc bộ, chúng em thường xuyên giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ mẹ đẻ, trau dồi, học hỏi lẫn nhau, làm phong phú hơn vốn từ của mình. Về nhà, em cũng chăm chỉ sử dụng tiếng mẹ đẻ để giao tiếp với các thành viên trong gia đình.

Cùng với nhóm học tiếng Mông, lớp học tiếng Tày cũng thu hút đông các thành viên. Theo em Phạm Duy Khương, học sinh lớp 11B, thì trước mỗi buổi lên lớp, các bạn trong nhóm đều giành thời gian tìm hiểu chủ đề và các từ vựng mới.

“Trong buổi học, em và các bạn cùng trao đổi, từ đó tạo môi trường giao tiếp, sử dụng tiếng mẹ đẻ nhiều hơn. Không chỉ dạy tiếng nói, chữ viết, Câu lạc bộ còn lồng ghép dạy những làn điệu dân ca Tày, đàn tính, điệu then...”, Khương tâm sự.

“Câu lạc bộ dạy tiếng mẹ đẻ, chữ viết” cho học sinh dân tộc Mông, Dao, Tày được thành lập bắt đầu từ năm học 2023-2024 tại trường PTDTNT THCS và THPT huyện Bảo Thắng. Đây là mô hình dạy và học tiếng mẹ đẻ cho học sinh DTTS đầu tiên tại các trường học trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Qua thời gian hoạt động, Câu lạc bộ đã và đang mang lại hiệu quả nhất định. 

Bên cạnh đó, đây là nơi để các em học sinh giải tỏa căng thẳng sau những giờ học; giúp các em trau dồi vốn ngôn ngữ mẹ đẻ, từ đó sử dụng tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình vào cuộc sống hằng ngày thường xuyên hơn.

Cô giáo Trần Thị Phương Lan, Phó Hiệu trưởng Trường PTDTNT THCS và THPT huyện Bảo Thắng cho biết: Những năm qua, thế hệ trẻ phần đông không thường xuyên sử dụng ngôn ngữ của dân tộc mình. Do vậy, việc thành lập và duy trì hoạt động Câu lạc bộ là rất cần thiết. Sau thời gian hoạt động, Câu lạc bộ đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo học sinh và sự đồng tỉnh, ủng hộ của các bậc phụ huynh.

“Chúng tôi đang chuẩn bị sơ kết hoạt động của Câu lạc bộ giai đoạn 1 để có những đánh giá cụ thế về hiệu quả, chất lượng cũng như những nội dung cần bổ sung… Thời gian tới, khi triển khai giai đoạn 2 chúng tôi sẽ tập trung vào tăng cường luyện câu, đoạn văn và giao tiếp bằng ngôn ngữ nói”, cô giáo Lan nhấn mạnh.

Một trong những yếu tố quan trọng, góp phần làm nên bản sắc văn hóa đặc trưng của mỗi dân tộc, là tiếng nói và chữ viết. Trong xã hội hiện đại, tiếng nói, chữ viết của đồng bào các DTTS đang đứng trước nguy cơ bị mai một. Hoạt động của “Câu lạc bộ dạy tiếng mẹ đẻ, chữ viết” tại trường PTDTNT THCS và THPT huyện Bảo Thắng, là cách làm sáng tạo, hiệu quả góp phần bảo tồn tiếng nói, chữ viết của đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh Lào Cai.