Mới đây nhất, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) Bộ Công an phối hợp với Công an tỉnh Hà Nam, bắt giữ Trần Văn Lâm (23 tuổi, ngụ tỉnh Hà Nam) để điều tra về hành vi lập fanpage Facebook kêu gọi người dân ủng hộ tiền từ thiện rồi chiếm đoạt.

Kết quả điều tra xác định, từ tháng 9/2020, Lâm lập trang fanpage Facebook "Hỗ trợ trẻ em" và đăng gần 250 bài viết kêu gọi cộng đồng mạng giúp đỡ các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, chủ yếu là câu chuyện về các cháu nhỏ mắc bệnh hiểm nghèo. Tin vào những thông tin này, đã có hàng ngàn nhà hảo tâm gửi tổng số tiền hơn 6,6 tỉ đồng đến tài khoản ngân hàng do Lâm tạo lập, quản lý.

Tại cơ quan công an, Lâm khai nhận còn điều hành 7 trang fanpage Facebook khác nhằm mục đích tương tự gồm: "Quỹ bảo trợ trẻ em", "Quỹ bảo trợ trẻ em Việt Nam", "Phật tại tâm", "Chia sẻ yêu thương kết nối yêu thương", "Quan thế âm bồ tát", "Chia sẻ yêu thương", "Kết nối yêu thương"... đã bị cơ quan chức năng triệt phá.

Ngoài Trần Văn Lâm, thời gian qua còn rất nhiều đối tượng khác đang dùng thủ đoạn là: Tạo lập các trang mạng xã hội (chủ yếu trên Facebook), sau đó đăng tải các bài viết, tạo dựng những nội dung không có thật về một số hoàn cảnh đang gặp khó khăn, hoạn nạn cần được giúp đỡ; hoặc giả mạo các trang mạng xã hội chuyên làm từ thiện được nhà nước cho phép. 

Sau đó, đối tượng đăng tải các bài viết, kêu gọi cộng đồng mạng giúp đỡ; hoặc sử dụng các bài báo viết về các hoàn cảnh khó khăn đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng để dẫn nguồn trên Fanpage Facebook, rồi xen cài số tài khoản ngân hàng tiếp nhận từ thiện do các đối tượng tự tạo lập quản lý, để tiếp nhận nguồn tiền ủng hộ.

Chúng ta ai cũng mang sẵn trong mình sự đồng cảm, với những mảnh đời nghèo khổ, những đứa trẻ đói khát, những số phận gian truân. Trong thời đại của truyền thông xã hội, thì truyền thống lá lành đùm lá rách lại càng có cơ hội lan toả dễ dàng; bởi nó không còn là câu chuyện riêng ai. 

Thế nhưng, đây cũng là mảnh đất màu mỡ để bọn tội phạm lợi dụng, “đánh” vào lòng trắc ẩn của người dân, thu về số tiền không hề nhỏ.

Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, theo quy định pháp luật, dùng thủ đoạn gian dối: giả danh cơ quan tổ chức, nạn nhân, đưa ra các thông tin gian dối để có được tài sản của các nhà hảo tâm; sau đó chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên có thể xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngoài ra, nếu người nào đứng ra kêu gọi quyên góp từ thiện, họ đưa ra những thông tin gian dối là đã trao, tặng. Song thực tế, họ không thực hiện hoặc lợi dụng uy tín để nhận tiền của người khác, sau đó gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt một phần tiền; hoặc toàn bộ số tiền đó, thì đây là hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo quy định tại điều 175 bộ luật hình sự năm 2015, với số tiền từ 4 triệu đồng trở lên.

Không chỉ thiệt hại về tiền của, thời gian của những nhà hảo tâm, sau những vụ việc lừa đảo, niềm tin về lòng tốt trong xã hội chẳng những không được bồi đắp, mà còn mai một. Đó là một thực trạng đáng buồn, đáng lên án. 

Nhưng cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, trách nhiệm của những vụ việc này, không chỉ dành cho đối tượng lừa đảo, mà còn từ sự cả tin, thiếu kiểm chứng, xác thực từ các nhà hảo tâm. Do đó, để lòng tốt được trao gửi đúng chỗ, những người có tấm lòng thiện nguyện nên lựa chọn các quỹ, chương trình từ thiện do Nhà nước, đoàn thể, quỹ xã hội, quỹ từ thiện được cơ quan có thẩm quyền cấp phép đứng ra tổ chức. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cần báo cho cơ quan Công an gần nhất để kịp thời xử lý.