Trong giai đoạn 1997-2023, Bắc Kạn đã tiếp nhận và thực hiện 27 dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản với tổng số vốn ODA khoảng 526 tỷ đồng. Từ nguồn vốn vay ODA, tỉnh Bắc Kạn ưu tiên sử dụng cho các lĩnh vực giao thông nông thôn, điện, cấp nước, thủy lợi, y tế… Các dự án này được triển khai thực hiện tốt, góp phần cải thiện cơ bản và phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn, cải thiện đời sống nhân dân, diện mạo của tỉnh từng bước được nâng lên.

Nguồn vốn tài trợ là “sợi dây kết nối” để phát triển quan hệ đối tác tốt đẹp giữa tỉnh Bắc Kạn với phía nhà tài trợ Nhật Bản. Tuy nhiên, ngoài viện trợ thì số đầu tư vốn FDI từ Nhật Bản vào Bắc Kạn lại gần như không có.

Phải đến năm 2017, dự án đầu tiên của nhà đầu tư Nhật Bản mới xuất hiện tại Bắc Kạn. Đó là dự án Nhà máy chế biến nông sản của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Việt Nam Misaki có tổng vốn đầu tư hơn 2 triệu USD tại khu công nghiệp Thanh Bình (Chợ Mới).

Sự hợp tác giữa nhà đầu tư Nhật Bản và đối tác tại Bắc Kạn đã xây dựng nên một nhà máy sản xuất, chế biến nông sản hiệu quả. Sản phẩm chủ yếu, gồm: mơ muối, củ kiệu, củ cải… được xuất khẩu sang Nhật Bản.

Bên cạnh hiệu quả kinh tế thì điểm nổi bật của dự án này là đã khẳng định được nông, lâm sản Bắc Kạn phù hợp với thị hiếu người dân Nhật Bản và mở ra nhiều gợi mở về thu hút vốn FDI từ Nhật Bản. Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn, ngoài gừng, củ kiệu, quả mơ, Bắc Kạn còn có một số sản phẩm như: miến dong, cam, quýt có thể rất phù hợp với thị trường Nhật Bản. Lĩnh vực chăn nuôi cũng có nhiều tiềm năng...

Từ năm 2018 đến nay, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Việt Nam Misaki đã xuất khẩu sang Nhật Bản được 1.183 tấn quả mơ, 941 tấn gừng, 1.362 tấn kiệu, 1.245 tấn măng, 172 tấn rau cải, 112 tấn củ cải và 12 tấn rau lang...Ngoài ra, Công ty Nông sản Borderless Asia (liên kết sản xuất với đối tác Nhật Bản) cũng xuất khẩu được 100 tấn mơ trong năm 2023.

Các nhà đầu tư từ Nhật Bản bắt đầu nghiên cứu đầu tư các dự án quy mô lớn hơn tại Bắc Kạn. Ngày 27/8/2022, Bắc Kạn đã thực hiện ký kết Bản ghi nhớ hợp tác với Công ty cổ phần Erex, Nhật Bản (công ty đi đầu trong lĩnh vực sử dụng nhiên liệu sinh khối đốt trong các nhà máy điện sinh khối tại Nhật Bản) về hợp tác phát triển nguyên liệu sinh khối và đầu tư các dự án sử dụng nguyên liệu từ ngành nông lâm nghiệp.

Ngày 5/9/2023, tại buổi làm việc với tỉnh Bắc Kạn, Công ty Cổ phần Erex, Nhật Bản đã đề xuất với tỉnh cho chủ trương ủng hộ để đơn vị đầu tư nhà máy điện sinh khối công suất tối thiểu 50MW; hỗ trợ cung cấp thông tin về khả năng cung cấp nguồn sinh khối cho nhà máy. Với hơn 100.000 ha rừng trồng, vùng nguyên liệu phục vụ cho nhà máy điện sinh khối ở Bắc Kạn được đánh giá rất dồi dào. Việc nhà đầu tư từ Nhật Bản quyết tâm thực hiện dự án cũng khẳng định tiềm năng, lợi thế của Bắc Kạn sẽ còn rất hấp dẫn.

Bắc Kạn còn có tỷ lệ che phủ rừng lớn nhất cả nước, là vùng nguyên liệu để sản xuất các sản phẩm đồ gia dụng và vật liệu xây dựng từ gỗ. Hiện tại, một số sản phẩm như thìa, dĩa, đũa gỗ đã được xuất khẩu sang Nhật Bản. Ngoài lĩnh vực nông, lâm nghiệp, Bắc Kạn mong muốn các nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo như điện sinh khối, điện gió... Bắc Kạn còn có trữ lượng khoáng sản kim loại màu lớn trong cả nước. Tiềm năng này có thể thu hút đầu tư vào chế biến khoáng sản, sản xuất các loại pin, ắc quy...

Theo Sở KH&ĐT, ngoài lĩnh vực nông, lâm nghiệp, Bắc Kạn mong muốn các nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo như điện sinh khối, điện gió... Bắc Kạn còn có trữ lượng khoáng sản kim loại màu lớn trong cả nước. Tiềm năng này có thể thu hút đầu tư vào chế biến khoáng sản, sản xuất các loại pin, ắc quy...

Để thu hút đầu tư tại Nhật Bản. Tháng 7/2023, Bắc Kạn đã tổ chức đoàn công tác đi nghiên cứu, học tập kinh nghiệm và xúc tiến thương mại, hợp tác đầu tư tại tỉnh Fukuoka, tỉnh Oita và thủ đô Tokyo, Nhật Bản. Qua đó giới thiệu với các nhà đầu tư của Nhật Bản 19 dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp; 5 dự án đầu tư thứ cấp vào cụm công nghiệp; 9 dự án lĩnh vực nông, lâm nghiệp và chế biến nông, lâm sản; 1 dự án lĩnh vực du lịch; 5 dự án lĩnh vực đô thị…

Tuy nhiên, so với các tỉnh, thành phố trong cả nước thì số lượng các nhà đầu tư của Nhật Bản đến tìm hiểu, hợp tác, đầu tư tại Bắc Kạn đến nay chưa nhiều, số lượng các dự án đầu tư rất ít. Vì vậy, Bắc Kạn xác định, thời gian tiếp theo sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống thủ tục pháp lý và cơ chế chính sách phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế đã cam kết, góp phần tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, thông thoáng hơn để thu hút đối tác nước ngoài nói chung và đối tác, nhà đầu tư Nhật Bản nói riêng đến đầu tư tại tỉnh.

Đồng thời tích cực huy động nguồn lực đầu tư nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là giao thông, các ngành công nghiệp phụ trợ và hạ tầng dịch vụ, logistics… nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong quá trình tiến hành hoạt động đầu tư tại tỉnh. Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; tăng cường tính công khai, minh bạch về chính sách, quy hoạch; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp cận bình đẳng thông tin, cơ hội kinh doanh, đầu tư, đất đai; giảm chi phí trung gian, chi phí giao dịch và chi phí phi chính thức cho doanh nghiệp; thường xuyên tiếp xúc, đối thoại với doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt, xử lý khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ doanh nghiệp.