Ở thời điểm ban đầu, khó khăn của chúng ta là có tiền và chấp nhận chịu mọi rủi ro khi mua, nhưng vẫn không có được vaccine, do tiếp cận vaccine không bình đẳng ở thời điểm đó. Tháng 5/2021, chúng ta mới nhận được lô vaccine đầu tiên từ COVAX nhưng đến tháng 10/2021, chúng ta đã có khoảng 97,5 triệu liều vaccine và đây là thành công lớn nhờ đưa ra chiến lược vaccine rất kịp thời gồm 3 thành tố là quỹ vaccine, ngoại giao vacccine và chiến dịch tiêm chủng.

Nhờ kiểm soát được dịch bệnh, chúng ta đã chuyển sang giai đoạn phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn (về thu – chi, xuất – nhập khẩu, cân đối lương thực, thực phẩm, cân đối năng lượng, cung cầu lao động); giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thúc đẩy và mở rộng hội nhập và đối ngoại có hiệu quả.

Thủ tướng nêu rõ, việc kiểm soát được dịch bệnh có những nguyên nhân chủ quan và khách quan nhưng quan trọng nhất là chúng ta đã đề ra chiến lược vacicne phù hợp, đúng đắn, hiệu quả.

Thủ tướng chỉ rõ 6 nguyên nhân để thực hiện thành công hoạt động ngoại giao vaccine.

Thứ nhất là thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới. Đường lối đối ngoại đúng đắn đã giúp chúng ta tranh thủ được sự ủng hộ của bạn bè, đối tác quốc tế.

Nguyên nhân thứ hai là nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; cùng các quyết sách quan trọng của Nhà nước. Trong đó, có quyết định chuyển hướng kịp thời từ phòng chống dịch bằng các biện pháp hành chính sang phòng chống dịch bằng các biện pháp chuyên môn, khoa học.

Nguyên nhân thứ ba là lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp một cách quyết liệt, quyết đoán, trách nhiệm, "tinh thần là không câu nệ, không ngại ngùng gì cả, miễn là có vaccine bằng mọi cách, mọi biện pháp như mua, vay, mượn, ứng trước, ở đâu có vaccine cũng tiếp cận, không phân biệt châu lục, địa bàn, chế độ chính trị".

Nguyên nhân thứ tư là sự tâm huyết, trách nhiệm của các đại sứ, trưởng đại diện, nhân viên các đại sứ quán, cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài, đã làm việc rất tận tụy, trách nhiệm không kể ngày đêm sớm tối trong tiếp cận vaccine và thuốc, trang thiết bị y tế, thu thập mọi thông tin, kinh nghiệm để chuyển về nước.

Nguyên nhân thứ năm là sự chung tay, giúp đỡ chân thành, tận tình, tình cảm của bạn bè quốc tế và chúng ta cũng thể hiện trách nhiệm, sự chân thành với cộng đồng quốc tế trong phòng, chống dịch.

Có những nước đề nghị giữ kín thông tin việc hỗ trợ Việt Nam, bán vaccine với giá thấp hơn, phân phối vaccine nhiều hơn cho Việt Nam…

Nguyên nhân thứ sáu là sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các bộ, ngành, địa phương trong thực hiện ngoại giao vaccine.

Thủ tướng nêu rõ 6 bài học kinh nghiệm từ hoạt động ngoại giao vaccine.

Thứ nhất, kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của công đồng quốc tế, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới

Thứ hai là nắm chắc diễn biến tình hình, xuất phát từ tình hình thực tiễn để xác định nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, hiệu quả.

Thứ ba là càng khó khăn, phức tạp, nhạy cảm thì càng phải bình tĩnh, sáng suốt, kiên trì, kiên định chủ trương, đường lối, phương pháp, cách làm mà mình thấy là đúng, tất cả vì mục tiêu bảo vệ tính mạng và sức khỏe nhân dân.

Thủ tướng lấy ví dụ, ở thời điểm đó, cũng có nhiều ý kiến khác nhau về việc mua vaccine như xuất xứ vaccine, giá vaccine… nhưng chúng ta vẫn xác định phải có được vaccine bằng mọi cách, mọi biện pháp, nếu chập chờn thì tình hình sẽ rất phức tạp.

Bài học thứ tư, vận động cấp cao có ý nghĩa quyết định nhưng công tác tham mưu, tư vấn, vận động, tạo điều kiện và sự đeo bám, thúc đẩy quan hệ của các cơ quan đại diện ngoại giao và tinh thần, trách nhiệm của các đồng chí cấp dưới là hết sức quan trọng.

Bài học thứ năm là sự đoàn kết, thống nhất, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, nhân dân và doanh nghiệp, bởi có vaccine mà không tiêm được thì cũng rất khó khăn.

Thứ sáu, ngoại giao vaccine cho chúng ta có thêm những kinh nghiệm quý trong vận động ngoại giao và thực hiện ngoại giao kinh tế.

Về nhiệm vụ sắp tới, Thủ tướng nêu rõ, WHO dự báo đại dịch chưa kết thúc và tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, virus có thể tiếp tục biến đổi và hiệu lực miễn dịch của vaccine suy giảm theo thời gian, khoảng một nửa dân số thế giới chưa được tiêm vaccine. Chúng ta không thể lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, tiếp tục nỗ lực chống dịch, ưu tiên kiểm soát dịch bệnh COVID-19 và các dịch bệnh khác.

Do đó, chúng ta phải tiếp tục thúc đẩy ngoại giao vaccine; chúng ta đã chuẩn bị kinh phí để tiếp tục mua vaccine và việc mua được vaccine cũng là nhờ ngoại giao vaccine. Cùng với đó, phải tiếp tục đẩy mạnh tiêm chủng, nhất là cho các đối tượng nguy cơ cao, các em học sinh và các đối tượng theo quy định của Bộ Y tế một cách an toàn, khoa học, hiệu quả. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao để làm chủ công nghệ sản xuất vaccine.

Thủ tướng cho biết đã giao Bộ Ngoại giao tiếp tục phát huy kết quả đạt được, xây dựng chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị 15 của Ban Bí thư, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam bị thu hẹp do các biến động kinh tế thế giới. Vừa qua, Thủ tướng và Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã có các cuộc làm việc với các cơ quan đại diện thương mại và đại diện ngoại giao Việt Nam.

Nhân dịp này, Thủ tướng chia sẻ những khó khăn, vất vả của ngành ngoại giao, các cơ quan ngoại giao Việt Nam tại nước ngoài trong phòng, chống dịch và thực hiện ngoại giao vaccine với việc phải xa gia đình, người thân; đánh giá cao các đồng chí có đóng góp quan trọng trong công tác ngoại giao vaccine. Thủ tướng cũng gửi đến các đồng chí, cán bộ và nhân viên Đại sứ quán, cơ quan ngoại giao Việt Nam tại nước ngoài lời chúc sức khoẻ, thành công và hạnh phúc./.