Ông Trần Phước Thiện (60 tuổi) người làng Hoán Mỹ cho hay, trước khi nấu bánh ú tro, người làng Hoán Mỹ đi lấy cây mè để lấy tro, sau đó lọc lắng lấy nước màu vàng, rồi hòa nước tro với vôi ăn trầu. Tiếp đến là chọn nếp (loại nếp đặc biệt), ngâm nước tro mè để bánh nấu lên sẽ có màu vàng, nên dân gian gọi là bánh ú tro. Để chín bánh, phải nấu khoảng 4 - 5 giờ.

Ông Trần Phước Dũng (55 tuổi) người nấu bánh tro nhiều nhất trong làng Hoán Mỹ cho hay, công đoạn chuẩn bị nguyên liệu và gói bánh, nấu bánh đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ, khéo léo. Dịp Tết Đoan Ngọ vừa qua, gia đình ông sản xuất 100.000 bánh ú tro, với giá bán buôn 12.000 đồng /1 chục (10 cái), sau khi trừ chi phí, lãi khoảng 30 triệu đồng.

Từ xưa đến nay, người dân làng Hoán Mỹ có truyền thống gói bánh ú tro phục vụ cho Tết Đoan Ngọ. Song, đến nay, vẫn không ai biết có từ bao giờ và gốc tích từ đâu, chỉ biết rằng, nó đã trở thành nghề truyền thống của làng.

Ông Nguyễn Đức Khôi (67 tuổi) có 30 năm thâm niên trong nghề nấu bánh cho hay, bánh ú tro có nhân 40 nghìn đồng/chục; bánh không nhân 10.000 -15.000 nghìn đồng/chục. Bánh ú tro có hương vị thơm ngon, tác dụng thanh nhiệt, rất hợp để thưởng thức trong thời tiết oi bức mùa hè. 

Hiện nay, ở Hoán Mỹ có hơn 70 hộ làm nghề gói bánh ú tro dịp Tết Đoan Ngọ và các dịp ngày rằm, mùng 1 (âm lịch) hằng tháng. Song, dịp Tết Đoan Ngọ và Tết cổ truyền, lượng bánh tiêu thụ gấp 100 lần bởi trên bàn cúng Mùng 5 không bao giờ thiếu đĩa bánh ú tro của người dân xứ Quảng. Đa phần số lượng bánh ú tro cả làng sản xuất đều có bạn hàng đặt trước để bỏ mối cho những người bán ở các chợ khu vực Quảng Nam, Đà Nẵng… Vào những dịp này, du khách đến làng vào ban đêm sẽ thấy cả trăm lò bánh đang đỏ lửa, cảnh tượng trông ấn tượng như trong “phim trường”.

Người dân ở đây cho biết: Năm nay, do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên cả làng ai nấy đều “vừa phòng chống dịch, vừa sản xuất bánh”, phương thức bán hàng cũng linh hoạt hơn, bạn hàng thân thuộc sẽ đặt mua bánh ú tro thông qua điện thoại, Fabook, Zalo…và thuê người đem hàng về.