Trình bày Tờ trình dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo gồm 4 chương, 36 điều, trong đó có nhiều nội dung mới như: Ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận, chuyển giao hồ sơ; quy định điều kiện áp dụng pháp luật nước ngoài khi chưa có điều ước quốc tế; miễn hợp pháp hóa lãnh sự trong một số trường hợp…

Các quy định mới này được kỳ vọng sẽ góp phần giảm thiểu thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế và tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân liên quan.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp nêu rõ, dự án Luật được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định của Luật Tương trợ tư pháp hiện hành và bảo đảm: Cụ thể hóa các chính sách xây dựng luật đã được phê duyệt; thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước về hội nhập quốc tế, cải cách pháp luật và tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền, bảo đảm quyền con người trong lĩnh vực tư pháp; khắc phục toàn diện các hạn chế, bất cập của thực tiễn công tác tương trợ tư pháp về dân sự; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số; bám sát ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật thực hiện.

Về cơ bản, dự án Luật đã được sự nhất trí của các bộ, ngành; thống nhất về cơ cấu, bố cục với 3 dự án luật còn lại được tách ra từ Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 là: Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù.

Trình bày tóm tắt báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành sự cần thiết ban hành Luật Tương trợ tư pháp về dân sự.

Đồng thời, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng nhận định việc xây dựng ban hành Luật này nhằm thể chế hoá chủ trương của Đảng về tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; cải cách pháp luật, tư pháp, tăng cường hợp tác quốc tế; tiếp tục nội luật hóa cam kết trong các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; góp phần hoàn thiện pháp luật trong tương trợ tư pháp về dân sự, bảo đảm tính chuyên sâu, khắc phục bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành Luật Tương trợ tư pháp.

Về điều kiện áp dụng pháp luật nước ngoài, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, trong đó có Bộ luật Dân sự để quy định đầy đủ, chặt chẽ điều kiện áp dụng pháp luật nước ngoài.

Về hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ tương trợ tư pháp về dân sự, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cân nhắc việc mở rộng chủ thể “Cơ quan, người có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật Việt Nam” có thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời tránh trùng lặp chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan trong hoạt động tư pháp và thi hành án dân sự…