Căn nhà mới xây của gia đình anh Nguyễn Văn Tân nằm trên trục đường bê tông xã Thanh Tùng, tỉnh Cà Mau; căn nhà tuy nhỏ nhưng là tài sản mà anh chưa từng dám mơ tới. Ý nghĩa hơn khi căn nhà được xây dựng từ sự quan tâm của Nhà nước, sự sẻ chia, hỗ trợ của tình làng, nghĩa xóm.

“Nhà tôi lúc trước ở dưới mé sông, nước ngập, mưa dột, được Nhà nước hỗ trợ 65 triệu đồng xây nhà mới. Tuy nhiên, gia đình lại không có đất, may mắn được chú Tùng cho mượn đất xây nhà", anh Tân cho biết.

Người cho gia đình anh Tân mượn đất là ông Kiều Minh Tùng, chủ đầm tôm nơi vợ chồng anh Tân đang làm thuê. Tuy không giàu có, nhưng với tinh thần “lá lành đùm lá rách”, vợ chồng ông Tùng cho 2 hộ nghèo tại địa phương mượn đất để làm nhà. Ông Tùng kể, khi biết gia đình anh Tân nằm trong danh sách được hỗ trợ xây dựng nhà nhưng không có đất, ông đã chủ động đề nghị cho gia đình anh mượn đất cạnh ao tôm xây nhà.

“Tôi thấy hoàn cảnh gia đình cháu Tân khó khăn, hai vợ chồng cũng làm thuê, làm mướn nhưng chú tâm làm ăn, nên thương và cho mượn đất ở lâu dài”, ông Tùng chia sẻ.

Gia đình anh Tân chỉ là một trong hàng nghìn hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà mới của tỉnh Cà Mau. Nhờ nỗ lực của cả hệ thống chính trị và tinh thần “lá lành đùm lá rách” của người dân, ngày 23/7 vừa qua, tỉnh Cà Mau đã hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Theo đó, tỉnh đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở cho 9.671 hộ, với tổng kinh phí hơn 471 tỉ đồng.

“Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát mang lại lợi ích thiết thực cho các hộ dân nghèo, khó khăn. Những ngôi nhà mới được hoàn thành đã giúp người dân an cư, hơn hết nó còn thể hiện niềm tin về cuộc sống tốt đẹp hơn. Điểm nổi bật nhất của Chương trình không chỉ nằm ở số lượng nhà được xây mà còn ở tinh thần cộng đồng được khơi dậy mạnh mẽ”, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau nhấn mạnh.

Tại khu vực miền Trung, bản Cây Cà là một trong những bản khó khăn ở xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị. Toàn bản có 60 hộ dân với 100% đồng bào Bru Vân Kiều sinh sống. Theo danh sách được phê duyệt, cả bản có 40 hộ dân cần được xây dựng, sửa chữa nhà để bảo đảm tiêu chí nhà ở “3 cứng”. Tính đến thời điểm 12/8, cả 40 nhà đã được khởi công, trong đó có 6 nhà đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước có hạn, điều kiện các gia đình còn nhiều khó khăn; chính vì vậy, để xây dựng được những ngôi nhà bảo đảm “3 cứng”, bà con Bru Vân Kiều ở bản Cây Cà thực hiện theo phương pháp hộ công, đổi công. “Khi nhà nào đến công đoạn dựng khung, đổ trụ… cần nhiều nhân lực thì cả bản xúm vào làm giúp. Sau đến lượt nhà khác cũng vậy, nên tiến độ xây dựng được bảo đảm”, anh Hồ Ngọc Đát, Trưởng bản Cây Cà cho biết.

Ông Trần Văn Trung, Chánh Văn phòng UBND xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị cho biết: Với 3 chương trình gồm: Chương trình Giảm nghèo bền vững, Chương trình MTQG 1719 và Chương trình xóa nhà tạm, đã có gần 400 nhà ở xã Trường Sơn được Nhà nước hỗ trợ xây mới và sửa chữa.

“Riêng đối với Chương trình xóa nhà tạm là hơn 100 nhà, đến thời điểm này 100% đã khởi công, trong đó có trên 40 nhà đã hoàn thành. Với tiến độ như hiện nay, chắc chắn địa phương sẽ hoàn thành xóa nhà tạm trước ngày 31/8”, ông Trung khẳng định.

Trong khi đó lâu nay Tây Bắc vẫn được coi là “lõi nghèo” của cả nước; hàng vạn ngôi nhà cũ, dột nát của người dân cần được xây mới, sửa chữa với nguồn lực vô cùng lớn. Chính vì thế, Chương trình “xóa nhà tạm, nhà dột nát” được triển khai không chỉ hỗ trợ về kinh phí mà còn là “động lực” khơi dậy ý chí vươn lên của người dân.

Tỉnh vùng cao Lào Cai (sáp nhập 2 tỉnh Yên Bái và Lào Cai) đã về đích mục tiêu xóa nhà tạm trước khoảng 2 tháng so với thời hạn (ngày 30/8/2025). Cụ thể, trên địa bàn Lào Cai (cũ), đã thực hiện được 10.707 căn nhà; trong đó 7.352 căn xây mới và 3.355 căn sửa chữa (đạt 100% mục tiêu kế hoạch) với tổng kinh phí hơn 1.087 tỷ đồng. Còn tại tỉnh Yên Bái (cũ), Chương trình cũng được triển khai bài bản và hiệu quả, toàn tỉnh đã hoàn thành hỗ trợ 2.208 căn nhà, gồm 1.815 căn xây mới và 393 căn sửa chữa.

Điều ghi nhận trong triển khai Chương trình đối với tỉnh vùng cao Lào Cai đó là tiến độ "thần tốc", chất lượng và giá trị thực tế những ngôi nhà vượt xa định mức hỗ trợ. Theo đó, trung bình mỗi căn nhà được hỗ trợ xây mới có giá trị khoảng 170 triệu đồng, cao gần gấp 3 lần so với mức hỗ trợ từ ngân sách trung ương (60 triệu đồng/hộ khi xây dựng mới). Đối với nhà sửa chữa, mức đầu tư trung bình cũng lên tới 60 triệu đồng, gấp đôi mức hỗ trợ theo quy định (30 triệu đồng/hộ khi sửa chữa).

“Phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện trách nhiệm và đạo lý “Đền ơn đáp nghĩa”, “Thương người như thể thương thân”, góp phần mang lại mái ấm an cư cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; hộ nghèo, hộ cận nghèo, bảo đảm công tác an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh”, ông Trịnh Xuân Trường, Bí thư tỉnh ủy Lào Cai khẳng định.

Giờ đây, không khó để bắt gặp những ngôi nhà được xây dựng khang trang, kiên cố ở những thôn bản xa xôi hay những xóm ven biển, đó là kết quả của của sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận ủng hộ của Nhân dân với mục tiêu an cư và hướng tới phát triển bền vững...